Indian History Notes
рднाрд░рдд рдХा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЕрднिрд▓ेрдЦाрдЧाрд░ рдХрд╣ां рдкрд░
рд╣ै?
- рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी
рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╡ाрджी рдЖंрджोрд▓рдиों рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рддрде्рдп,
рдиेрддाрдУं рдХे рдкрдд्рд░, рднाрд░рддीрдп рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдЬैрд╕े рд╕ंрдЧрдардиों рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХрд╣ां рдкрд░ рд╕ंрдЬोрдХрд░
рд░рдЦा рд╣ुрдЖ рд╣ै?
- рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी рд╕्рдеिрдд рдиेрд╣рд░ू рдоेрдоोрд░िрдпрд▓ рдо्рдпूрдЬिрдпрдо рдПрд╡ं рд▓ाрдЗрдм्рд░ेрд░ी
рдмंрдХिрдо рдЪंрдж्рд░ рдЪрдЯрд░्рдЬी рдж्рд╡ाрд░ा рд░рдЪिрдд рдЖрдиंрдж
рдорда (1882) рдХिрд╕ рднाрд╖ा рдоें рд▓िрдЦा рдЧрдпा рдеा?
– рдмंрдЧाрд▓ी
рд╕ुрдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдЙрдкрди्рдпाрд╕рдХाрд░ рдПрд╡ं рдЙрд░्рджू ,рд╣िंрджी
рдХे рд▓рдШु рдХрд╣ाрдиीрдХाрд░ рдоुंрд╢ी рдк्рд░ेрдордЪंрдж рдЬी рдХा рдЬрди्рдо рдХрд╣ां рдкрд░ рд╣ुрдЖ рдеा?
- рдЧोрд░рдЦрдкुрд░, рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢
рдоुंрд╢ी рдк्рд░ेрдордЪंрдж рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдЙрдкрди्рдпाрд╕
рдХौрди-рдХौрди рд╕े рд╣ैं?
- рд░ंрдЧрднूрдоि (1924), рдЧोрджाрди (1936), рд╕ेрд╡ाрд╕рджрди (1919), рдк्рд░ेрдоाрд╢्рд░рдо
(1924), рдк्рд░рдоुрдЦ рдХрд╣ाрдиिрдпां - рдХрдлрди, рдкूрд╕ рдХी рд░ाрдд, рд╢рддрд░ंрдЬ рдХे рдЦिрд▓ाрдб़ी
рдоैрд▓ा рдЖंрдЪрд▓ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХिрд╕рдиे рд▓िрдЦा рдеा?
- рдлрдгीрд╢्рд╡рд░рдиाрде рд░ेрдгु
“рд╕्рд╡ाрдоी рдПंрдб рдл्рд░ेंрдб्рд╕” рдХे рд░рдЪिрдпрддा рдХौрди рдеे?
– рдЖрд░. рдХे. рдиाрд░ाрдпрдг
15рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдоें рд╡ाрд╕्рдХोрдбिрдЧाрдоा - рдХेрдк
рдСрдл рдЧुрдб рд╣ोрдк рд╕े рд╣ोрдХрд░ 17-рдордИ-1498 рдХो рднाрд░рдд рдХे рдХिрд╕ рддрдЯ рдкрд░ рдкрд╣ुंрдЪा рдеा?
– рдХाрд▓ीрдХрдЯ
рдоाрд░्рдХो рдкोрд▓ो рдЗрдЯрд▓ी рдХे рдеेI
рдЗрди्рд╣ोंрдиे рдЪीрди рдХी рдпाрдд्рд░ा рдХी рдеीI рдЗрдирдХे рдпाрдд्рд░ा рд╡ृрддांрддों рд╕े
рдпूрд░ोрдкिрдпों рдХो рдПрд╢िрдпा рдХी рдпाрдд्рд░ाрдУं рдХे рд▓िрдП рдЖрдХрд░्рд╖िрдд рдХिрдпा рдеाI
рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдХ्рдпा рд╣ै?
– рд▓िрд╕्рдмрди
рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ рдХी рдоुрдж्рд░ा рдХ्рдпा рд╣ै?
– рдпूрд░ो
рдХाрд▓ीрдХрдЯ рдХे рдХिрд╕ рд╣िंрджू рд╢ाрд╕рдХ рдиे
рд╡ाрд╕्рдХोрдбिрдЧाрдоा рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рдХिрдпा рдеा?
– рдЬрдоोрд░िрди
рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ рдХे рджूрд╕рд░े рдЧрд╡рд░्рдирд░ рддрдеा рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी
рд╕рдд्рддा рдХो рднाрд░рдд рдоें рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд░ुрдк рд╕े рдХिрд╕рдиे рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдеा?
- рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЕрд▓्рдлांрд╕ो рджी рдЕрд▓्рдмुрдХुрд░्рдХ
рдЕрд▓्рдмुрдХрд░्рдХ рдиे рдЧोрд╡ा рдкрд░ рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдХрдм्рдЬा
рдХिрдпा рдеा?
- рд╕рди् 1510
рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпों рдХे рд╕рдоुрдж्рд░ी рд╡рд░्рдЪрд╕्рд╡ рдХा
рдк्рд░рдоुрдЦ рдХाрд░рдг рдХ्рдпा рдеा?
- рдоुрдЧрд▓ों рдж्рд╡ाрд░ा рдХрднी рднी рдиौрд╕ेрдиा рдХे рдорд╣рдд्рдд्рд╡ рдХो рди рд╕рдордЭрдиा
рдХोрд░्рдЯрдЬ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХ्рдпा
рдеी :- рдЗрд╕ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рддрд╣рдд рднाрд░рддीрдп рдЬрд╣ाрдЬों рдХे рдХрдк्рддाрдиों рдХो рдЧोрд╡ा рдХे рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी
рд╡ाрдпрд╕рд░ाрдп рд╕े рд▓ाрдЗрд╕ेंрд╕ рдпा рдкाрд╕ рд▓ेрдиा рдкрдб़рддा рдеा рдЕрди्рдпрдеा рдЙрд╕े рд▓ूрдЯ рд▓िрдпा рдЬाрддा рдеाI
рдоाрд▓ाрдмाрд░ рдФрд░ рдХोрдХрдг рддрдЯ рд╕े рд╕рдмрд╕े рдЬ्рдпाрджा рдХिрд╕
рдЪीрдЬ рдХा рдиिрд░्рдпाрдд рд╣ोрддा рдеा?
- рдХाрд▓ी рдоिрд░्рдЪ
рд╣ॉрдХिंрд╕ рдХो рдЬрд╣ांрдЧीрд░ рдХे рджрд░рдмाрд░ рдоें рди
рдкрд╣ुंрдЪрдиे рдХा рдЕрд╕рдлрд▓ рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा рдеा?
- рдлाрджрд░ рдкिрдирд╣ेрд░ो рддрдеा рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпों
рд╕рди 1612 рдоें рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдиे рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпों
рдХो рдкрд░ाрдЬिрдд рдХрд░рдХे рдХिрд╕ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдкрд╣рд▓ा рдХाрд░рдЦाрдиा рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдеा?
- рд╕ूрд░рдд
рд╕्рдкेрди рдХे рдкрддрди рдХे рдмाрдж рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी рд╢рдХ्рддि
рдмिрдЦрд░ рдЧрдИ рддрдеा рдЙрдирдХा рд╕्рдеाрди рдбрдЪों рдиे рдЧ्рд░рд╣рдг рдХिрдпा рдбрдЪों рдХी рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рд╕ंрд╕्рдеा рдХ्рдпा рдеी?
- рдмोрдХ (Voc)
31-рджिрд╕ंрдмрд░-1600 рдоें рдорд╣ाрд░ाрдиी рдПрд▓िрдЬाрдмेрде
рдк्рд░рдердо рдиे рдПрдХ рдЪाрд░्рдЯрд░ рдж्рд╡ाрд░ा (рдЖрджेрд╢ рдкрдд्рд░) рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдФрд░ рд▓ंрджрди
рдХी рдХंрдкрдиी рдХो рдкूрд░्рд╡ рдоें рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП 15 рд╡рд░्рд╖ों рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рджे рджिрдпाI рдордИ 1609
рдоें рдЪाрд░्рдЯрд░ (рдЖрджेрд╢ рдкрдд्рд░) рдХो рдЕрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХाрд▓ рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╕्рддाрд░िрдд рдХрд░
рджिрдпा рдЧрдпाI
рд╕рди 1615 рдоें рдоुрдЧрд▓ рджрд░рдмाрд░ рд╕े рдХाрд░рдЦाрдиा рдЦोрд▓рдиे
рдХी рдЕрдиुрдорддि рд▓ेрдиे рдоें рдХौрди рд╕рдлрд▓ рд░рд╣ा рдеा?
- рд╕рд░ рдеॉрдорд╕ рд░ो
рд╕рди 1687 рдоें рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी рдХा
рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рд╕ूрд░рдд рд╕े рд▓े рдЬाрдХрд░ рдХрд╣ां рдкрд░ рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा?
- рдоुंрдмрдИ
рд╕рди 1680 рдоें рдХिрд╕ рдоुрдЧрд▓ рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдиे рдИрд╕्рдЯ
рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी рдкрд░ рдЬрдЬिрдпा рдХрд░ рд▓рдЧाрдпा рдеा?
- рдФрд░ंрдЧрдЬेрдм рдиे
рд╕рди 1690 рдоें рдмंрдЧाрд▓ рдХे рдХिрд╕ рдирд╡ाрдм рдиे рдИрд╕्рдЯ
рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी рдХो рдмंрдЧाрд▓ рдоें рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдиिрдоंрдд्рд░рдг рджिрдпा рдеा?
- рдирд╡ाрдм рдЗрдм्рд░ाрд╣िрдо рдЦाрди
рдХिрд╕ рдоुрдЧрд▓ рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдиे рд╕рди 1717 рдоें рдИрд╕्рдЯ
рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी рдХो рд╡िрд╢ेрд╖ाрдзिрдХाрд░ рдХे рд╢ाрд╣ी рдлрд░рдоाрди рдЬाрд░ी рдХिрдП рдеे?
- рдмाрджрд╢ाрд╣ рдлрд░्рд░ुрдЦрд╕िрдпрд░
рдХिрд╕ рд╕ंрдзि рдж्рд╡ाрд░ा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рддрдеा
рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпों рдХी рд╢рдд्рд░ुрддा рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ुрдИ рдеी?
- рд╕рди् 1630, рдоेрдб्рд░िрдб рд╕ंрдзि
17рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдоें рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдиे рдбрдЪो рддрдеा
рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпों рдХी рд╕рдд्рддा рдХो рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░ рджिрдпा, рд▓ेрдХिрди 18рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдоें рдХिрд╕ рд╡िрджेрд╢ी
рд╢рдХ्рддि рдж्рд╡ाрд░ा рдирдИ рдк्рд░рддिрдж्рд╡ंрджिрддा рджी рдЧрдИ?
- рдл्рд░ांрд╕ीрд╕िрдпों рдж्рд╡ाрд░ा
рд╕рди् 1668 рдИрд╕рд╡ी рдоें рдл्рд░ांрд╕ीрд╕िрдпों рдиे рдкрд╣рд▓ी
рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рдХोрдаी рдХрд╣ां рд╕्рдеाрдкिрдд рдХी рдеी?
- рд╕ूрд░рдд
рдл्рд░ेंрдЪ рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी рдиे рд╕рди् 1742
рдоें рдкांрдбुрдЪेрд░ी рдоें рдХिрд╕े рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा рдеा?
- рдбूрдк्рд▓े
рд╕рди् 1748 рдоें рдпूрд░ोрдк рдоें рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों
рдФрд░ рдл्рд░ांрд╕ीрд╕िрдпों рдХे рдмीрдЪ рдХौрди рд╕ी рд╕ंрдзि рд╣ुрдИ рдеी?
- рдПрдХ्рд╕-рд▓ा-рд╢ाрдкेрд▓
рд╡ाрд╕्рдХोрдбिрдЧाрдоा рдиे рджूрд╕рд░ी рднाрд░рдд
рдпाрдд्рд░ा рдХрдм рдХी рдеी?
- рд╕рди् 1502
рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी, рдЙрд╕рдХे
рдмाрдж рдбрдЪ – рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ - рдбेрдиिрд╢ - рдл्рд░ांрд╕ीрд╕ी рднाрд░рдд рдЖрдП рдеेI
рд╡ाрд╕्рдХोрдбिрдЧाрдоा рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХाрд▓ рдоें рднाрд░рдд
рдХिрддрдиी рдмाрд░ рдЖрдпा рдеा?
- 3 рдмाрд░
рдоुंрдмрдИ рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХौрди рдеा?
- рдЧिрд░ोрд▓्рдб рдЕрдЧ्рдиिрдпрд░
рдХोрд▓рдХाрддा рдХा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХौрди рдеा?
- рдЬॉрди рдЪाрд░рдиाрдХ
рдХोрд▓рдХाрддा рдоें рд╕्рдеिрдд рдлोрд░्рдЯ рд╡िрд▓िрдпрдо рдХिрд╕рдиे
рдмрдиाрдпा рдеा?
- рдИрд╕्рдЯ-рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी рдж्рд╡ाрд░ा
рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдХंрдкрдиी рдоें рд╕े рдХिрд╕рдиे рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े
рднाрд░рдд рдоें рд╕्рдерд▓ рдоाрд░्рдЧ рд╕े рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा рдеा?
- рд▓िрд╡ेंрдЯ рдХंрдкрдиी
рдоुрдЧрд▓ рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдкрддрди рдХिрд╕рдХी рдЧрд▓рддिрдпों рдХे
рдХाрд░рдг рд╣ुрдЖ рдеा?
- рдФрд░ंрдЧрдЬेрдм
рд╣ैрджрд░ рдЕрд▓ी рдХा рдпोрдЧ्рдп рд╕ुрдкुрдд्рд░ рдЯीрдкू
рд╕ुрд▓्рддाрди рдеाI рдЙрд╕рдиे рдоैрд╕ूрд░ рдоें рдЖрдзुрдиिрдХ рд╕ेрдиा рдХो рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХिрд╕
рджेрд╢ рд╕े рд╕рд╣ाрдпрддा рд▓ी рдеी?
- рдл्рд░ांрд╕
рдЕрд▓ीрд╡рд░्рджी рдЦाрди рдХिрд╕рдХो рдЕрдкрджрд╕्рде рдХрд░рдХे рдмंрдЧाрд▓ рдХा
рдирд╡ाрдм рдмрдиा рдеा?
- рд╕рд░рдлрд░ाрдЬ рдЦाрди
рдЕрд▓ीрд╡рд░्рджी рдЦाрди рдХी рдоृрдд्рдпु рдХे рдмाрдж рдмंрдЧाрд▓ рдХा
рдирд╡ाрдм рдХिрд╕े рдмрдиाрдпा рдЧрдпा?
- рд╕рдмрд╕े рдЫोрдЯी рдкुрдд्рд░ी рдХे рдкुрдд्рд░ рд╕िрд░ाрдЬुрдж्рджौрд▓ा рдХो
рд╕िрд░ाрдЬुрджौрд▓ा рдж्рд╡ाрд░ा рдХाрд╕िрдо рдмाрдЬाрд░ рдФрд░ рдлूрдЯ
рд╡िрд▓िрдпрдо рдкрд░ рдХрдм्рдЬा рдХрд░рдиे рдкрд░ рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХो рд╡рд╣ां рд╕े рднाрдЧрдХрд░ рдХрд╣ां рд╢рд░рдг рд▓ेрдиी рдкрдб़ी рдеी?
- рдлुрд▓्рдЯा рдж्рд╡ीрдк
рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╕ंрдзि рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрд╕рдиे
рдХिрдпा?
- рд▓ॉрд░्рдб рд╡ेрд▓ेрдЬрд▓ी
рдХिрд╕ рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рдиे рдЧोрдж рд▓ेрдиे рдХी рдк्рд░рдеा
рддрдеा рджрдд्рддрдХ рдкुрдд्рд░ों рд╕े рдЬाрдЧीрд░ рдЬрдм्рдд рдХो рдЕрдоाрди्рдп рдШोрд╖िрдд рдХрд░ рджिрдпा рдеा?
- рд▓ॉрд░्рдб рдбрд▓рд╣ौрдЬी
рд╕рди् 1841-42 рдоें рдЕрдлрдЧाрдиिрд╕्рддाрди рдоें
рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХो рдкрд░ाрдЬрдп рдХा рд╕ाрдордиा рдХрд░рдиा рдкрдб़ाI рдЗрд╕рд╕े рднाрд░рддीрдп рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░िрдпों рдкрд░ рдХ्рдпा
рдк्рд░рднाрд╡ рдкрдб़ा?
- рдЗрд╕рд╕े рдЗрд╕ рдзाрд░рдгा рд╕े рдЙрднрд░рдиे рдХा рдоौрдХा рдоिрд▓ा рдХि рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рдЕрдкрд░ाрдЬेрдп рд╣ैI
рд╕рди् 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рд╕े рдкूрд░्рд╡ рд╣ुрдП рдЪेрд░ी
рд╡िрдж्рд░ोрд╣ (рдмिрд╣ाрд░) рдХा рдиेрддृрдд्рд╡ рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा рдеा?
– рднूрд╖рдгрд╕िंрд╣ (рдЬрдоीрджाрд░)
рд╕рди् 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рд╕े рдкूрд░्рд╡ рд╣ुрдП
рд╕рди्рдпाрд╕ी рд╡िрдж्рд░ोрд╣(рдмंрдЧाрд▓) рдХा рд╡рд░्рдгрди рдмंрдХिрдордЪंрдж्рд░ рдЪрдЯ्рдЯोрдкाрдз्рдпाрдп рдХे рдХिрд╕
рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рдоिрд▓рддा рд╣ै?
- рдЖрдиंрджрдорда
рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी рдХे рднाрд░рддीрдп рд╕िрдкाрд╣िрдпों
рдиे рд╡ेрд▓्рд▓ोрд░ рдоें рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХрд░ рджिрдпाI рдЗрд╕ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдоें рдЯीрдкू
рд╕ुрд▓्рддाрди рдХे рд╡ंрд╢рдЬों рдиे рд╕िрдкाрд╣िрдпों рдХा рд╕ाрде рджिрдпा рдеाI рдЗрд╕ рд╕ैрдиिрдХ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХो
рдкрд╣рд▓ा рд╕ैрдиिрдХ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ैI
рдмрд╣ाрд╡ी рдЖंрджोрд▓рди рдХिрд╕рдиे рд╢ुрд░ू рдХिрдпा рдеा?
- рд╕ैрдпрдж рдЕрд╣рдордж рдмрд░ेрд▓рд╡ी
рд╕рди् 1856 рдоें рд▓ॉрд░्рдб рдХैрдиिंрдЧ рдХे рд╕рдордп “рдж
рдЬрдирд░рд▓ рд╕рд░्рд╡िрд╕ рдЗрдирд▓िрд╕्рдЯ рдЗрди्рд╡ेрд╕рдоेंрдЯ рдПрдХ्рдЯ” рдоें рдХ्рдпा рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рдХिрдпा рдЧрдпा
рдеा?
- рднाрд░рддीрдп рд╕ैрдиिрдХों рдХो рдпुрдж्рдз рдХे
рд▓िрдП рд╕рдоुрдж्рд░ рдкाрд░ рдХрд░ рд╡िрджेрд╢ рдоें рдЬाрдиा рд╣ोрдЧा
рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдкрдиी рд╕ेрдиा рдХो
рджी рдЧрдИ рдирдИ рд░ाрдЗрдлрд▓ рдЬिрд╕рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рдХाрд░рддूрд╕ рдкрд░ рд▓рдЧी рдЪрд░्рдмी рдХो рдоुंрд╣ рд╕े
рд╣рдЯाрдиा рдкрдб़рддा рдеाI рдЙрд╕ рд░ाрдЗрдлрд▓ рдХा рдиाрдо рдХ्рдпा рдеा?
- рдЗрдирдлीрд▓्рдб
29 рдоाрд░्рдЪ 1857 рдХो рдХाрд░рддूрд╕ рдХे рдк्рд░рдпोрдЧ рдХा рд╡िрд░ोрдз рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा рдеा?
- рдмैрд░рдХрдкुрд░ рдЫाрд╡рдиी рдоें рдоंрдЧрд▓ рдкांрдбे
рд╕рди् 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХрдм рд╣ुрдИ
рдеी?
- 10 рдордИ 1857
рд╕ंрдкूрд░्рдг рджेрд╢ рдоें рд╕рди् 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХो
рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХौрди рд╕ी рддिрдеि рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХी рдЧрдИ рдеी?
- 31 рдордИ 1857
рд╕рди् 1857 рдХे рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХा рдиेрддृрдд्рд╡ рдХिрд╕рдиे
рдХिрдпा рдеा?
- рджिрд▓्рд▓ी рдХे рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдмрд╣ाрджुрд░ рд╢ाрд╣ рдЬрдлрд░
рдХिрд╕ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХे рдХाрд░рдг рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी
рдХे рд╣ाрдеों рд╕े рднाрд░рдд рдХी рд╕рдд्рддा рдиिрдХрд▓ рдХрд░ рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рд╣ाрдеों рдоें рдЪрд▓ी рдЧрдИ?
- рд╕рди् 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि
рд╕рди् 1857 рдХे рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдиेрддृрдд्рд╡
рдХिрд╕рдХे рд╣ाрдеों рдоें рдеा?
- рдЬрдирд░рд▓ рдмрдЦ्рдд рдЦाрди
рдЧंрдЧाрдзрд░ рд░ाрд╡ рдХी рд╡िрдзрд╡ा рдорд╣ाрд░ाрдиी рд▓рдХ्рд╖्рдоीрдмाрдИ
рдиे “рдоैं рдЕрдкрдиी рдЭांрд╕ी рдирд╣ीं рджूंрдЧी” рдХा рдиाрд░ा рдХिрд╕ рдХ्рд░ांрддि рдоें рдмुрд▓ंрдж
рдХिрдпा рдеा?
- 1857 рдХे рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдоें
Comments
Post a Comment