TGT ARTS Commission Solved Question Paper
TGT ARTS Commission Solved Question Paper 2019
1. He came before the appointed time which part of the speech is before in the sentence?A. Adverb B. Adjective.
C. Preposition D. Noun
рдЙрдд्рддрд░: - Preposition
2. The news that he is dead is false. The clause in italics is:
A. Co-ordinated clause B. Noun clause
C. Adverb clause D. Adjective clause
рдЙрдд्рддрд░: Noun clause
3. A speech made to oneself when one is alone is
A. Heresy B. Soliloquy
C. Extempore D. Monologoue
рдЙрдд्рддрд░: B. Soliloquy
4. The synonym of erudite is
A. ill read B. Unlearned
C. Scholarly D. Noxious
рдЙрдд्рддрд░: C. Scholarly
5. The antonym of chaste is
A. Unrefined B. Pure
C. Refined D. Scrupulous
рдЙрдд्рддрд░: A. Unrefined
6. He goes to his office____7:30 bus. Choose appropriate prepositions.
A. In B. By
C. On D. At
рдЙрдд्рддрд░: C. On
7. No sooner did the women see the snake …… she cried. Choose appropriate conjunction
A. When B. Then
C. And D. Than
рдЙрдд्рддрд░: D. Than
8. Choose the correct option from the following to transform the given sentence from affirmative to negative
“My eyesight is bad”
A. My eyesight is not bad
B. My eyesight is not good
C. Nothing is good as my eyesight
D. My eyesight is not as bad as that of you
рдЙрдд्рддрд░: B. My eye sight is not good
9. None of the student ___ allowed to enter the hall before the principal asked them to do so.
A. Have been B. Were
C. Are D. Was
рдЙрдд्рддрд░: D. Was
10. Four alternative are given for the idiom/phrase underline in the sentence. choose the alternative which best expresses the meaning of the idiom/phrase and mark it in the answer sheet.
“I have no truck with death”
A. Have no means of conveyance
B. To have no trade with
C. An unsuccessful attempt
D. To have no dealing with
рдЙрдд्рддрд░: D. To have no dealing with
11. Had he been absent from the meeting, the officer _____ strictly with him
A. Will deal B. Would deal
C. Would have dealt D. Will have dealt
рдЙрдд्рддрд░: C. Would have dealt
12. She obliged me for help. The correct passive voice will be
A. The help is obliged me by her
B. I am obliged to her for the help
C. I was obliged to her for the help
D. I was obliged for the help by her
рдЙрдд्рддрд░: B. I am obliged to her for the help
13. The correct transcription of the word SYCOPHANT is
A. /slk├жfant B. /syk├жfant/
C. /sykofant/ D. /sl:k├жfant/
рдЙрдд्рддрд░: A. /slk├жfant
14. Which part of the sentence has an error?
Rohit told his teacher that he was absent the previous day.
A. Rohit told his teacher B. That he was absent
C. The previous day D. No error
рдЙрдд्рддрд░: B. That he was absent
15. The teacher said to the students, ”Let us start a new lesson” (correct indirect speech is)
A. The teacher asked students to start a new lesson.
B. The teacher suggested to students to start a new lesson.
C. The teacher suggested to students that he should start a new lesson.
D. The teacher suggested to students that they should start a new lesson
рдЙрдд्рддрд░: D. The teacher suggested to students that they should start a new lesson
16. It (rain) when my brother went to market.
A. Had been raining B. Will be raining
C. Was raining D. Has been raining
рдЙрдд्рддрд░: Was raining
17. Which of the following word is spelt correctly
A. Liaison B. Liason
C. Liesion D. Liasion
рдЙрдд्рддрд░: A. Liaison
18. Choose the correct sentence from the following
A. He bought an unique watch yesterday
B. His brother is a DSP and his sister is a SP
C. The injured person were taken to the hospital
D. The murderer entered the temple to take shelter for night
рдЙрдд्рддрд░: D. The murderer entered the temple to take shelter for night
19. ”No doubt she is an angel.”Which figure of speech is used in this sentence?
A. Simile B. Apostrophe
C. Metaphor D. Alliteration
рдЙрдд्рддрд░: C. Metaphor
20. Correct subscription in a letter to mother will be
A. Your obediently B. Your loving
C. Your’s affectionately D. None of these.
рдЙрдд्рддрд░: B. Your loving
21. рд╢ुрдж्рдз рд╢рдм्рдж рдЫाँрдЯिрдП
a. рдХृрддрдШрди b. рдХृрддрдШ्рди
c. рдХृрдд्рдШрди d. рдХृрддрдШрди
рдЙрдд्рддрд░: b. рдХृрддрдШ्рди
22. ‘рдиि’ рдЙрдкрд╕рд░्рдЧ рдХिрд╕ рд╢рдм्рдж рдоें рд╣ै
a. рдиिрдмंрдз b. рдиिрд░ोрдЧ
c. рдиिрд░्рд╡ाрд╣ d. рдиिрд╕्рдЪрд▓
рдЙрдд्рддрд░: a. рдиिрдмंрдз
23. рд▓िрдЦाрдИ рд╢рдм्рдж рдоें рдк्рд░рдд्рдпрдп рд╣ै
a. рдЗ b. рд▓ी
c. рд╡ाрдИ d. рдЖрдИ
рдЙрдд्рддрд░: d. рдЖрдИ
24. рджेрд╢рднрдХ्рдд рд╢рдм्рдж рдоें рд╕рдоाрд╕ рд╣ै
a. рдЕрд╡ाрд╡ी рднाрд╡ b. рдж्рд╡рди्рдж
c. рдж्рд╡िрдЧु d. рддрдд्рдкुрд░ुрд╖
рдЙрдд्рддрд░: d. рддрдд्рдкुрд░ुрд╖
25. рдЕрдЧ्рдиि рд╢рдм्рдж рдХा рдк्рд░ाрдпрд╡ाрдЪी рд╣ै
a. рд╡ैрд╢्рд╡ाрдирд░ b. рдоाрд░ुрдд
c. рд╡ाрдЬी d. рд╡िрд╡ुрдз
рдЙрдд्рддрд░: a. рд╡ैрд╢्рд╡ाрдирд░
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЕрдирд▓, рдХृрд╢ाрдиु, рдкाрд╡рдХ, рдЖрдЧ, рджрд╡, рд╣ुрддाрд╢рди, рд╡ैрд╢्рд╡ाрдирд░, рдЬाрддрд╡ेрдж, рдЖрдЧि, рдзूрдордз्рд╡рдЬ рд╡рд╣्рдиी
26. рдЕрд▓्рдк рдХा рд╡िрд▓ोрдо рд╢рдм्рдж рдХौрди рд╕ा рд╣ै
a. рдЕрддि b. рдЗрддि
c. рд╢्рд░ेрд╖्рда d. рдмреЬा
рдЙрдд्рддрд░: a. рдЕрддि
27. рд╢рдХ्рддि рдХा рдЙрдкाрд╕рдХ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै
a. рд╢ैрд╡ b. рд╢ाрдХ्рдд
c. рд╡ैрд╖्рдгрд╡ d. рд╕рдиाрддрдиी
рдЙрдд्рддрд░: b. рд╢ाрдХ्рдд
28. рдХाрдо рдЖрдиा рдоुрд╣ाрд╡рд░े рдХा рдХ्рдпा рдЕрд░्рде рд╣ै
a. рдоाрд░ рджेрдиा b. рд╕ाрд╡рдзाрди рд╣ोрдиा
c. рдпुрдж्рдз рдоें рдорд░рдиा d. рдЙрдкрдпोрдЧ рд╣ोрдиा
рдЙрдд्рддрд░: c. рдпुрдж्рдз рдоें рдорд░рдиा
29. рд╢рдм्рдж рдХा рд╕ंрдзि рд╡िрдЪ्рдЫेрдж рдХीрдЬिрдП
a). рд▓рдШु + рдЙрд░्рдоि b). рд▓рдШु + рдКрд░्рдоी
c). рд▓рдШु + рдКрд░्рдоी d). рд▓рдШु + рдЙрд░्рдоी
рдЙрдд्рддрд░: b). рд▓рдШु + рдКрд░्рдоी
30. рджिрдЧंрдмрд░ рд╢рдм्рдж рдоें рдХौрдирд╕ी рд╕ंрдзि рд╣ै
a. рдЧुрдг рд╕ंрдзि b. рд╕्рд╡рд░ рд╕ंрдзि
c. рд╡्рдпंрдЬрди рд╕ंрдзि d. рд╡िрд╕рд░्рдЧ рд╕ंрдзि
рдЙрдд्рддрд░: c. рд╡्рдпंрдЬрди рд╕ंрдзि
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा:рдпрд╣ рд╕ंрдзि рдХा рдПрдХ рд░ूрдк рд╣ोрддा рд╣ै। рд╡्рдпंрдЬрди рдХा рд╡्рдпंрдЬрди рд╕े рдЕрдерд╡ा рдХिрд╕ी рд╕्рд╡рд░ рд╕े рдоेрд▓ рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЬो рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╣ोрддा рд╣ै। рдЙрд╕े рд╡्рдпंрдЬрди рд╕ंрдзि рдХрд╣рддे рд╣ैं। рд╣ैं। рдЬैрд╕े рд╕рдд्+рдЖрдЪाрд░:=рд╕рджाрдЪाрд░।
31. рдпрджि рдкрд░िрд╢्рд░рдо рдирд╣ीं рдХрд░ोрдЧे рддो рдкрдЫрддाрдиा рдкрдб़ेрдЧा, рдпрд╣ рд╡ाрдХ्рдп рдХैрд╕ा рд╣ै
a. рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд╡ाрдХ्рдп b. рд╕рд░рд▓ рд╡ाрдХ्рдп
c. рд╕ाрдзाрд░рдг рд╡ाрдХ्рдп d. рдоिрд╢्рд░ рд╡ाрдХ्рдп
рдЙрдд्рддрд░: d. рдоिрд╢्рд░ рд╡ाрдХ्рдп
32. рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рд╢рдм्рдж рдоें рдЙрдкрд╕рд░्рдЧ рд╣ै
a. рдк्рд░рддि b. рдк्рд░
c. рдЕрдХ्рд╖ d. рдк्рд░рддी
рдЙрдд्рддрд░: a. рдк्рд░рддि
33. ”рдИ” рдк्рд░рдд्рдпрдп рдХिрд╕ рд╢рдм्рдж рдоें рд╣ै
a. рд▓िрдЦाрдИ b. рдд्рдпाрдЧी
c. рд╕ुрдирд╡ाрдИ d. рдЧрддि
рдЙрдд्рддрд░: b. рдд्рдпाрдЧी
34. рдЙрди्рдирддाрд╡рдирдд рд╢рдм्рдж рдоें рд╕рдоाрд╕ рд╣ै
a. рдЕрд╡्рдпрдпीрднाрд╡ b. рддрдд्рдкुрд░ुрд╖
c. рдж्рд╡ंрдж d. рдж्рд╡िрдЧु
рдЙрдд्рддрд░: c. рдж्рд╡ंрдж
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд╕рдоाрд╕ рдХा рд╢ाрдм्рджिрдХ рдЕрд░्рде рд╣ोрддा рд╣ै – рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рдпा рджो рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╢рдм्рджों рд╕े рдоिрд▓рдХрд░ рдмрдиे рд╢рдм्рдж рдХो рд╕рдоाрд╕ рдХрд╣рддे рд╣ैं| рдж्рд╡ंрдж рд╕рдоाрд╕ рдоें рджोрдиों рдкрдж рдк्рд░рдзाрди рд╣ोрддे рд╣ै|
35. 10 рдХिрд▓ो рджूрдз рдоें рдХौрди рд╕ा рд╡िрд╢ेрд╖рдг рд╣ै
a. рд╕ंрдЦ्рдпाрд╡ाрдЪрдХ b. рд╕ाрд░्рд╡рдиाрдоिрдХ
c. рдкрд░िрдгाрдо рд╡ाрдЪрдХ d. рдЧुрдгрд╡ाрдЪрдХ
рдЙрдд्рддрд░: c. рдкрд░िрдгाрдо рд╡ाрдЪрдХ
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд╕ंрдЬ्рдЮा рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдмрддрд▓ाрдиे рд╡ाрд▓ा рд╡िрдХाрд░ी рд╢рдм्рдж (рдЬैрд╕े—рдиीрд▓ рдХрдорд▓ рдоें рдиीрд▓ рд╢рдм्рдж рд╡िрд╢ेрд╖рдг рд╣ै)
36. рддрдд्рд╕рдо рд╢рдм्рдж рдХौрди рд╕ा рд╣ै
a. рдХिрд╕ाрди b. рдШाрдЯ
c. рддेрд▓ d. рдд्рд╡рд░िрдд
рдЙрдд्рддрд░: d. рдд्рд╡рд░िрдд
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЬिрди рд╢рдм्рджों рдХो рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╕े рдмिрдиा рдХिрд╕ी рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХे рд▓े рд▓िрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдЙрди्рд╣ें рддрдд्рд╕рдо рд╢рдм्рдж рдХрд╣рддे рд╣ैं।
37. рдмेрдоेрд▓ рд╢рдм्рдж рдХा рдЪрдпрди рдХीрдЬिрдП
a. рдЕंрддрд░ b. рдк्рд░рдХाрд░
c. рднेрдж d. рдлрд░्рдХ
рдЙрдд्рддрд░: b. рдк्рд░рдХाрд░
38. рдХोрдпрд▓ рд╢рдм्рдж рдХा рдкрд░्рдпाрдпрд╡ाрдЪी рдирд╣ीं рд╣ै
a. рд╢्рдпाрдоा b. рдкрд░рднृрдд्рдд
c. рдмрд╕ंрдд рджूрдд d. рдкрдХ्рд╖ीрд░ाрдЬ
рдЙрдд्рддрд░: d. рдкрдХ्рд╖ीрд░ाрдЬ
39. рдордзुрд░ рд╢рдм्рдж рдХी рднाрд╡рд╡ाрдЪрдХ рд╕ंрдЬ्рдЮा рдмрдирддी рд╣ै
a. рдоाрдзुрд░्рдп b. рдоाрдзुрд░ी
c. рдордзुрд░ी d. рдордзु
рдЙрдд्рддрд░: a. рдоाрдзुрд░्рдп
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЬो рд╢рдм्рдж рдХिрд╕ी рдЪीрдЬ़ рдпा рдкрджाрд░्рде рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा, рджрд╢ा рдпा рднाрд╡ рдХा рдмोрдз рдХрд░ाрддे рд╣ैं, рдЙрди рд╢рдм्рджों рдХो рднाрд╡рд╡ाрдЪрдХ рд╕ंрдЬ्рдЮा рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдЬैрд╕े- рдмрдЪрдкрди, рдмुрдв़ाрдкा, рдоोрдЯाрдкा, рдоिрдаाрд╕, рдЙрдоंрдЧ।
40. рдзрди рд╢рдм्рдж рдХा рд╡िрд╢ेрд╖рдг рдмрдирддा рд╣ै।
a. рдзрди्рдп b. рдзाрди्рдп
c. рдзрдиिрдХ d. рдзाрд░्рдоिрдХ
рдЙрдд्рддрд░: c. рдзрдиिрдХ
41. рдкेрдмैрдХ рдкрдж्рдзрддि рдоें рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рдкूрд░ा рд░ोрдХрдб़ рдЕंрддрд░ рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдкुрдирд░्рдиिрд╡ेрд╢ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддाрдХि рдкрд░िрдгाрдо рд╕्рд╡рд░ूрдк рдиिрдо्рди рдХे рдмрд░ाрдмрд░ рдк्рд░рддिрд╕ाрдж рдоिрд▓े
a. рдмрдЯ्рдЯा рджрд░ b рд╣рд░ рдбрд▓ рджрд░
c. рдЖंрддрд░िрдХ рдк्рд░рддिрд╕ाрдж рджрд░ d. рд╢ूрди्рдп
рдЙрдд्рддрд░: d. рд╢ूрди्рдп
42. рдЖрдпрдХрд░ рдЕрдзिрдиिрдпрдо 1961 рдХी рдзाрд░ा 87a рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд 2500 рдХी рдХрд░ рдХрдЯौрддी рд╡िрдд्рддीрдп рд╡рд░्рд╖ рджो рд╣рдЬाрд░ рд╕рдд्рд░рд╣ рдЕрдЯ्рдаाрд░рд╣ рдХे рд▓िрдП рдоाрди्рдп рд╣ै рдпрджि рдХрд░ рдпोрдЧ्рдп рдЖрдп рд╣ै
a. ₹200000 b. ₹300000
c. 375000 d. 350000
рдЙрдд्рддрд░: d. 350000
43. 1. 2 рдХे рдмрд░ाрдмрд░ рдмीрдЯा рд╕ूрдЪिрдд рдХрд░рддा рд╣ै рдХि рдЬोрдЦिрдо
a. рдмाрдЬाрд░ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд╣ै
b. рдмाрдЬाрд░ рд╕्рддрд░ рд╕े рдКрдкрд░ рд╣ै
c. рдмाрдЬाрд░ рд╕्рддрд░ рд╕े рдиिрдо्рди рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд╣ै
d. рдЗрдирдоे рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: b. рдмाрдЬाрд░ рд╕्рддрд░ рд╕े рдКрдкрд░ рд╣ै
44. рдПрдХ рд╕рд╢рдХ्рдд рдм्рд░ांрдб рдоें рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП
a. рдм्рд░ांрдб рдиिрд╖्рдаा b. рдм्рд░ांрдб рд╕ंрдмंрдз
c. рдм्рд░ांрдб рдЧुрдгрд╡рдд्рддा d. рдм्рд░ांрдб рд╕рдорддा
рдЙрдд्рддрд░: d. рдм्рд░ांрдб рд╕рдорддा
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдм्рд░ांрдб рдПрдХ рдПрд╕े рдиाрдо, рдбिрдЬ़ाрдИрди рдЕрдерд╡ा рдХिрд╕ी рдПрд╕े рд╡िрд╢ेрд╖ рд▓рдХ्рд╖рдг рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рдЬो рдХि рдХिрд╕ी рдПрдХ рд╡िрдХ्рд░ेрддा рдХे рдЙрдд्рдкाрдж рдХो рджूрд╕рд░े рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдХрд░рддा рд╣ो। рдм्рд░ांрдб рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд╡्рдпाрдкाрд░, рд╡िрдкрдгрди рд╡ рдк्рд░рдЪाрд░ рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
45. рд╕्рдЯाрдл рдкोрдЬीрд╢рди рдоें рдПрдХ рд╡िрдХ्рд░рдп рдк्рд░рдмंрдзрдХ рдХो рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ै a. рдиिрдпुрдХ्рддि рддрдеा рдЪрдпрди рдХрд░рдиे рдХा
b. рдиिрд░्рджेрд╢ рджेрдиे рдХा рддрдеा рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХрд░рдиे рдХा
c. рд╕рд▓ाрд╣ рджेрдиे рддрдеा рдЕрдиुрд╢ंрд╕ा рдХрд░рдиे рдХा
d. рдЗрди рд╕рднी рдХा
рдЙрдд्рддрд░: d. рдЗрди рд╕рднी рдХा
46. рдЪाрд▓ू рдЦाрддे рдоें рд╕рдоाрд╡िрд╖्рдЯ рд╣ै
a. рд╕рд░्рд╡िрд╕ेрдЬ рдЯ्рд░ैрд╡рд▓ b. рдЖрдп
c. рд╕्рдеाрдиांрддрд░рдг d. рдпрд╣ рд╕рднी
рдЙрдд्рддрд░: d. рдпрд╣ рд╕рднी
47. рд╕ाрдЦ рдкрдд्рд░ (рд▓ेрдЯрд░ рдСрдл рдХ्рд░ेрдбिрдЯ) рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै a. рдиिрд░्рдпाрддрдХ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा
b. рдЖрдпाрдд рдХрд░рддा рдХे рдж्рд╡ाрд░ा
c. рд╕ीрдоा рд╢ुрд▓्рдХ рдЕрдзिрдХाрд░ी рдж्рд╡ाрд░ा
d. рдиौ рдкрд░िрд╡рд╣рди рдХंрдкрдиी рдж्рд╡ाрд░ा
рдЙрдд्рддрд░: b. рдЖрдпाрдд рдХрд░рддा рдХे рдж्рд╡ाрд░ा
48. рд╕рдордХो рдХी рдкंрдХ्рддिрдпों рдФрд░ рд╕्рддंрднों рдоें рдк्рд░рдгाрд▓ी рдЧрдд рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै।
a. рддाрд▓िрдХा b. рд╕ाрд░рдгीрдпрди
c. рдиिрдХाрдп d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: a. рддाрд▓िрдХा
49. 15 рдЕрд╡рд▓ोрдХрдирдУं рдХा рдк्рд░рд╕ाрд░рдг 4 рд╣ै рдпрджि рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдоें 9 рдмрдв़ाрдпा рдЬाрдП рддो рдкрд░िрдгाрдо рдЕрд╡рд▓ोрдХрдирдУं рдХा рдк्рд░рд╕ाрд░рдг рд╣ोрдЧा
a. 2 b. 3
c. 4 d. 5
рдЙрдд्рддрд░: c. 4
50. 1931 рдХे рджूрд╕рд░े рдЧोрд▓рдоेрдЬ рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдоें рднाрд░рдд рдХा рдк्рд░рддिрдиिрдзिрдд्рд╡ рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा।
a. рдЕрд░ूрдгा рдЖрд╕рдл рдЕрд▓ी b. рд╕ुрдЪेрддा рдХृрдкрд▓ाрдиी
c. рд╕рд░ोрдЬрдиी рдиाрдпрдбू d. рдХрд▓्рдкрдиा рдЬोрд╢ी
рдЙрдд्рддрд░: c. рд╕рд░ोрдЬрдиी рдиाрдпрдбू
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЗрд╕ рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдоें рднाрд░рдд рд╕े рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рдХो рдЖрдоंрдд्рд░िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा рдФрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдПрдХрдоाрдд्рд░ рдХॉँрдЧ्рд░ेрд╕ рдк्рд░рддिрдиिрдзि рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕рд░ोрдЬिрдиी рдиाрдпрдбू рдХे рд╕ाрде рднाрдЧ рд▓िрдпा।
51. рдмिंрджुрд╕ाрд░ рдиे рдЕрд╢ोрдХ рдХो рдиिрдо्рди рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХे рджрдорди рдХे рд▓िрдП рднेрдЬा рдеा
a. рд╕्рд╡рд░्рдгाрдЧिрд░ी b. рддрдХ्рд╖рд╢िрд▓ा
c. рдЙрдЬ्рдЬैрди d. рддोрд╢ाрд▓ी
рдЙрдд्рддрд░: b. рддрдХ्рд╖рд╢िрд▓ा
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рддрдХ्рд╖рд╢िрд▓ा рдирдЧрд░ी рд╡िрдж्рдпा рдФрд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдорд╣ाрди рдХेंрдж्рд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдеी।
52. рд╣рдб़рдк्рдкा рд╡ाрд╕ी рд╡े рдк्рд░ाрдЪीрдирддрдо рд▓ोрдЧ рд╣ैं рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рдЙрдд्рдкाрджрди рдХिрдпा рдеा
a. рдЬौ рдХा b. рдоोрд╣рд░ों рдХा
c. рдХांрд╕्рдп рдХे рдЙрдкрдХрд░рдгों рдХा d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: a. рдЬौ рдХा
53. рдоोрддीрд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ु рдФрд░ рд╕ी рдЖрд░ рджाрд╕ рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдеे
a. рднाрд░рддीрдп рдХрдо्рдпुрдиिрд╕्рдЯ рдкाрд░्рдЯी рдХे
b. рдлॉрд░рд╡рд░्рдб рдм्рд▓ॉрдХ рдХे
c. рд╕рдоाрдЬрд╡ाрджी рд╕्рд╡рд░ाрдЬ рдкाрд░्рдЯी рдХे
d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: c. рд╕рдоाрдЬрд╡ाрджी рд╕्рд╡рд░ाрдЬ рдкाрд░्рдЯी рдХे
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рдХी рдиीрддिрдпों рд╕े рдЕрд╕ंрддुрд╖्рдЯ рд╣ोрдХрд░ рд╢्рд░ी рджेрд╢рдмंрдзु рдЧुрд▓ाрд▓ рдЪिрддрд░ंрдЬрди рджाрд╕ рдФрд░ рдкंрдбिрдд рдоोрддीрд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдиे рдПрдХ рд╕्рд╡рд░ाрдЬ्рдп рджрд▓ рдХा рдЧрдарди рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рдоें 1923 рдоैं рдХिрдпा।
54. рджрдХ्рд╖िрдг рдЕрдл्рд░ीрдХा рдоें рдЧांрдзी рдЬी рд╕े рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХिрд╕рдиे рдоुрд▓ाрдХाрдд рдХी рдеी।
a. рдЬीрдХे рдЧोрдЦрд▓े b. рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू
c. рдмाрд▓ рдЧंрдЧाрдзрд░ рддिрд▓рдХ d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: a. рдЬीрдХे рдЧोрдЦрд▓े
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдорд╣ाрджेрд╡ рдЧोрд╡िंрдж рд░ाрдиाрдбे рдХे рд╢िрд╖्рдп рдЧोрдкाрд▓ рдХृрд╖्рдг рдЧोрдЦрд▓े рдХो рд╡िрдд्рддीрдп рдоाрдорд▓ों рдХी рдЕрдж्рд╡िрддीрдп рд╕рдордЭ рдФрд░ рдЙрд╕ рдкрд░ рдЕрдзिрдХाрд░рдкूрд░्рд╡рдХ рдмрд╣рд╕ рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рд╕े рдЙрди्рд╣ें рднाрд░рдд рдХा 'рдЧ्рд▓ेрдбрд╕्рдЯोрди' рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।
55. рд╕ाрдЗрдорди рдХрдоीрд╢рди рдХा рдЧрдарди рдХिрд╕рдХे рдкुрдиः рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा
a. рднाрд░рдд рдоें рд╡िрдзाрдпिрдХा
b. рд╡ाрдпрд╕рд░ाрдп рдХी рд╕्рдеिрддि
c. рдЖрдЧे рд╕ुрдзाрд░ рдХे рд▓िрдП рднाрд░рдд рдХी рдЙрдкрдпुрдХ्рддрддा
d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: c. рдЖрдЧे рд╕ुрдзाрд░ рдХे рд▓िрдП рднाрд░рдд рдХी рдЙрдкрдпुрдХ्рддрддा
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: 1919 рдИ. рдХे 'рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдЕрдзिрдиिрдпрдо' рдоें рдпрд╣ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рдЧрдИ рдеी, рдХि 10 рд╡рд░्рд╖ рдХे рдЙрдкрд░ाрди्рдд рдПрдХ рдРрд╕ा рдЖрдпोрдЧ рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा рдЬाрдпेрдЧा, рдЬो рдЗрд╕ рдЕрдзिрдиिрдпрдо рд╕े рд╣ुрдИ рдк्рд░рдЧрддि рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдХрд░ेрдЧा। рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдиे рд╕рдордп рд╕े рдкूрд░्рд╡ рд╣ी рд╕рд░ рдЬॉрди рд╕ाрдЗрдорди рдХे рдиेрддृрдд्рд╡ рдоें 7 рд╕рджрд╕्рдпों рд╡ाрд▓े рдЖрдпोрдЧ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी, рдЬिрд╕рдоें рд╕рднी рд╕рджрд╕्рдп рдм्рд░िрдЯेрди рдХी рд╕ंрд╕рдж рдХे рд╕рджрд╕्рдп рдеे।
56. рдмाрдмрд░ рдХा рдЬрди्рдо рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рд╣ुрдЖ
a. 1476 b. 1483
c. 1491 d. 1494
рдЙрдд्рддрд░: b. 1483
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЬ़рд╣ीрд░ुрдж्рджीрди рдмाрдмрд░ (14 рдл़рд░рд╡рд░ी 1483 - 26 рджिрд╕рдо्рдмрд░ 1530) рдЬो рдмाрдмрд░ рдХे рдиाрдо рд╕े рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ुрдЖ, рд╡рд╣ рдПрдХ рдоुрдЧрд▓ рд╢ाрд╕рдХ рдеा. рдЙрд╕рдХा рдоूрд▓ рдордз्рдп рдПрд╢िрдпा рдеा।
57. рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХो рдЕंрдЧीрдХाрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрд╢ोрдХ рдХो рдХिрд╕ рднिрдХ्рд╖ुрдХ рдиे рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХिрдпा
a. рд╡िрд╖्рдгुрджрдд्рдд b. рдм्рд░рд╣्рдордЧुрдк्рдд
c. рдмृрд╣рдж्рд░рде d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЕрд╢ोрдХ рдХो рдмौрдж्рдз рдзрд░्рдо рдХी рджीрдХ्рд╖ा рдЙрдк рдЧुрдк्рдд рдиाрдордХ рдмौрдж्рдз рднिрдХ्рд╖ु рдиे рдк्рд░рджाрди рдХी рдеी
58. рд╕्рд╡ाрдоी рджрдпाрдиंрдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдХा рдоूрд▓ рдиाрдо рдХ्рдпा рдеा
a. рдЕрднी рд╢ंрдХрд░ b. рдЧौрд░ी рд╢ंрдХрд░
c. рджрдпा рд╢ंрдХрд░ d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
Description : рджрдпाрдиंрдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдХा рдоूрд▓ рдиाрдо рдоूрд▓ рд╢ंрдХрд░ рдеा
59. рдиीрддि рдЖрдпोрдЧ рдХ्рдпा рд╣ै
a. рд╕ंрд╡ैрдзाрдиिрдХ рдиिрдХाрдп b. рд╕рд▓ाрд╣рдХाрд░ рдиिрдХाрдп
c. рд╕ांрд╡िрдзिрдХ рдиिрдХाрдп d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: b. рд╕рд▓ाрд╣рдХाрд░ рдиिрдХाрдп
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдиेрд╢рдирд▓ рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ рдлॉрд░ рдЯ्рд░ांрд╕рдл़ॉрд░्рдоिंрдЧ рдЗंрдбिрдпा (NITI) рдЖрдпोрдЧ рдХा рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░ी 2015 рдХो рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा. рдиीрддि рдЖрдпोрдЧ рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдиीрддि 'рдеिंрдХ рдЯैंрдХ' рд╣ै।
60. рднाрд░рдд рдХे рд╕ंрд╡िрдзाрди рдоें рдХिрддрдиे рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдЖрдкाрддрдХाрд▓ рдХा рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рд╣ै
a. 3 b. 4
c. 5 d. рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: a. 3
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдоें рддीрди рддрд░рд╣ рдХे рдЖрдкाрддрдХाрд▓ рдХा рдЬिрдХ्рд░ рд╣ै।
1. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдкाрддрдХाрд▓ (рдиेрд╢рдирд▓ рдЗрдорд░рдЬेंрд╕ी)
2. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд╢ाрд╕рди (рд╕्рдЯेрдЯ рдЗрдорд░рдЬेंрд╕ी)
3. рдЖрд░्рдеिрдХ рдЖрдкाрддрдХाрд▓ (рдЗрдХрдиॉрдоिрдХ рдЗрдорд░рдЬेंрд╕ी)
61. рднाрд░рдд рдХा рдЙрдЪ्рдЪрддрдо рди्рдпाрдпाрд▓рдп рд╕ंрдШ рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХे рд░ूрдк рдоें рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ै рдЬрдм рдпрд╣ рджेрдЦрддा рд╣ै
a. рд╕िрд╡िрд▓ рдк्рд░рдХрд░рдгों рдХो
b. рдЪुрдиाрд╡ рдпाрдЪिрдХाрдУं рдХो
c. рдиिрдо्рдирддрдо рди्рдпाрдпाрд▓рдп рд╕े рдЕрдкीрд▓ों рдХो
d. рдЕंрддрд░ рд░ाрдЬ्рдп рд╡िрд╡ाрджों рдХो
рдЙрдд्рддрд░: d. рдЕंрддрд░ рд░ाрдЬ्рдп рд╡िрд╡ाрджों рдХो
62. рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдХिрд╕ рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░िрд╖рдж рдХा рдЧрдарди рдпा рд╡िрдШрдЯрди рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै
a. рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 164 b. рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 168
c. рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 169 d. рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 170
рдЙрдд्рддрд░: c. рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 169
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 169 рдХे рддрд╣рдд рдХिрд╕ी рднी рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд▓िрдП рд╡िрдзाрди рдкрд░िрд╖рдж (Legislative Assembly) рдХा рдЧрдарди рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
63. рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕рдж рдХी рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рд╕рдоिрддि рд╣ै
a. рдЖрдХрд▓рди рд╕рдоिрддि b. рд╢ाрд╕рдХीрдп рдк्рд░рддिрднूрддि рд╕рдоिрддि
c. рд▓ोрдХ рд▓ेрдЦा рд╕рдоिрддि d. рд╡िрд╢ेрд╖ाрдзिрдХाрд░ рд╕рдоिрддि
рдЙрдд्рддрд░: a. рдЖрдХрд▓рди рд╕рдоिрддि
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдпрд╣ рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕рдж рдХी рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рд╕рдоिрддि рд╣ोрддी рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕рдХा рд╕рдо्рдмंрдз рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рдмрдЬрдЯ рдХी рд╡िрдд्рддीрдп рд╕рдоिрддि рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕े рдЕрдиुрдоाрди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рд╡िрдд्рддीрдп рд╕рдоिрддि рднी рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
64. рд▓ोрдХрд╕рднा рдХे рдХाрд░्рдп рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рд╕ंрдЪाрд▓рди рдХे рд▓िрдП рдЧрдгрдкूрд░्рддि рдХोрд░рдо рдХ्рдпा рд╣ै
a. 1 / 6 рднाрдЧ b. 1/ 8 рднाрдЧ
c. 1/ 10 рднाрдЧ d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: c. 1/ 10 рднाрдЧ
65. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдЕрдкрдиा рдд्рдпाрдЧрдкрдд्рд░ рдХिрд╕े рдЕрдЧ्рд░ेрд╖िрдд рдХрд░рддे рд╣ैं
a. рд▓ोрдХрд╕рднा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХो
b. рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХो
c. рдЙрдкрд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдХो
d. рдЙрдЪ्рдЪрддрдо рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХे рдоुрдЦ्рдп рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рдХो
рдЙрдд्рддрд░: c. рдЙрдкрд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдХो
66. рдЙрдкрдорди्рдпु рджрдд्рдд рдЬिрдирдХा рдиाрдо рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рд╕рдоाрдЪाрд░ों рдоें рдеा рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдЦेрд▓ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ैं
a. рдиौ рдЪाрд▓рди b. рдЬूрдбो
c. рдХैрд░рдо d. рдХुрд╢्рддी
рдЙрдд्рддрд░: a. рдиौ рдЪाрд▓рди
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдпुрд╡ा рдоुंрдмрдИ рдиाрд╡िрдХ рдЙрдкрдорди्рдпु рджрдд्рддा рдиे рд╕िंрдЧाрдкुрд░ рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдПрд╢िрдпाрдИ рд▓ेрдЬ़рд░ рдиौрдЪाрд▓рдХों рдХी рдЪैрдо्рдкिрдпрдирд╢िрдк рдоें рдкुрд░ुрд╖ों рдХे рд▓ेрдЬ़рд░ рд╕्рдЯैंрдбрд░्рдб рд░ेрд╕ рдоें рдХांрд╕्рдп рдкрджрдХ рд╣ाрд╕िрд▓ рдХिрдпा।
67. рдХिрд╕ рдПрд╢िрдпाрдИ рджेрд╢ рдиे рд╕्рдкेрд╢рд▓ рдУрд▓ंрдкिрдХ рд╡рд░्рд▓्рдб рд╕рдорд░ рдЧेрдо्рд╕ 2019 рдХी рдоेрдЬрдмाрдиी рдХी।
a. рднाрд░рдд b. рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा
c. рд╡िрдпрддрдиाрдо d. рдпूрдПрдИ
рдЙрдд्рддрд░: d. рдпूрдПрдИ
68. рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХी рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдУрдмीрд╕ी рдХे рд▓िрдП 27 рдкрд░рд╕ेंрдЯ рдХोрдЯा рдЕрднी рд╕्рд╡ीрдХृрдд рдХिрдпा рд╣ै
a. рдЭाрд░рдЦंрдб b. рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢
c. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди d. рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢
рдЙрдд्рддрд░: d. рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢
69. рдкुрд╕्рддрдХ рдЯाрдЗрдЧрд░ рд╡ूрдоेрди рдХे рд▓ेрдЦрдХ рдХौрди рд╣ै
a. рд╕िрд░рд╢ो рдмंрджोрдкाрдз्рдпाрдп b. рдЬॉрдп рдЧोрд╕्рд╡ाрдоी
c. рд╢рд╣ाрдмुрдж्рджीрди рдирдЧрд░ी d. рдЖрд▓ोрдХ рд░ंрдЬрди рджाрд╕ рдЧुрдк्рддा
рдЙрдд्рддрд░: a. рд╕िрд░рд╢ो рдмंрджोрдкाрдз्рдпाрдп
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЯाрдЗрдЧрд░ рд╡ुрдорди” рдкुрд╕्рддрдХ рдХे рд▓ेрдЦрдХ рд╕िрд░्рд╢ो рдмрди्рджोंрдкрдз्рдпाрдп рд╣ैं। рд╕िрд░्рд╢ो рдмрди्рджोंрдкрдз्рдпाрдп рдПрдХ рдмंрдЧाрд▓ी рдЙрдкрди्рдпाрд╕рдХाрд░ рд╣ैं। рдпрд╣ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ 1880 рдХे рджрд╢рдХ рдоें рдХрд▓рдХрдд्рддा рдоें рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै।
70. рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдЙрдо्рд░ рдХे рдЬीрд╡िрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд░ूрдк рдоें рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдХिрд╕ рдХा рдиाрдо рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рддौрд░ рдкрд░ рдЧिрдиीрдЬ рд╡рд░्рд▓्рдб рд░िрдХॉрд░्рдб्рд╕ рдоें рдЕंрдХिрдд рд╣ुрдЖ
a. рдХेрдиे рдЯीрдиाрдХा b. рдирдмी рддाрдЬिрдоा
c. рд╡ॉрдпрд▓ेрдЯ рдм्рд░ाрдЙрди d. рдЬिрдУ рдоिрдпाрдХो
рдЙрдд्рддрд░: a. рдХेрдиे рдЯीрдиाрдХा
TGT ARTS Commission Syllabus & Fully Solved Old Question Papers
https://elitestudy.co.in/product/tgt-arts-commission-syllabus-fully-solved-old-question-papers/
a. рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдкрд░ाрдзिрдХ рди्рдпाрдпाрд▓рдп
b. рдЦाрдж्рдп рдПрд╡ं рдХृрд╖ि рд╕ंрдЧрдарди
c. рдпूрдиिрдбो
d. рд╡िрд╢्рд╡ рдмैंрдХ
рдЙрдд्рддрд░: a. рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдкрд░ाрдзिрдХ рди्рдпाрдпाрд▓рдп
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рди्рдпाрдпाрд▓рдп рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХा рдк्рд░рдзाрди рди्рдпाрдпिрдХ рдЕंрдЧ рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕ рд╕ंрдШ рдХे рдкांрдЪ рдоुрдЦ्рдп рдЕंрдЧों рдоें рд╕े рдПрдХ рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдЙрдж्рдШाрдЯрди рдЕрдзिрд╡ेрд╢рди 18 рдЕрдк्рд░ैрд▓ 1946 рдИ. рдХो рд╣ुрдЖ рдеा।
72. рднाрд░рдд рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЦाрдж्рдп рдПрд╡ं рдХृрд╖ि рд╕ंрдЧрдарди рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдХे рддौрд░ рдкрд░ рдХिрд╕े рдордиोрдиीрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै
a. рдиंрджिрдиी рд╣рд░ीрдиाрде b. рд░िрддु рдХाрд░ीрдвाрд▓
c. рдд्рд░िрд▓ोрдЪрди рдоोрд╣рдкाрдд्рд░ा d. рд░рдоेрд╢ рдЪंрдж
рдЙрдд्рддрд░: d. рд░рдоेрд╢ рдЪंрдж
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЦाрдж्рдп рдФрд░ рдХृрд╖ि рд╕ंрдЧрдарди рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕ंрдШ рддंрдд्рд░ рдХी рдПрдЬेंрд╕िрдпों рдоें рд╕े рдПрдХ рд╣ै рдЬिрд╕рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╡рд░्рд╖ 1945 рдоें рдХृрд╖ि рдЙрдд्рдкाрдЯрджрдХрддा рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЖрдмाрджी рдХे рдЬीрд╡рди рдиिрд░्рд╡ाрд╣ рдХी рд╕्рдеिрд╕рддि рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдкोрд╖рдг рдХो рдЙрди्рдирдордд рдмрдиाрдиे рдХे рдЕрдзिрджेрд╢ рдХे рд╕ाрде рдХी рдЧрдИ рдеी।
73. рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рджेрд╢ рдиे рди्рдпू рджिрд▓्рд▓ी рдбिрдХ्рд▓ेрд░ेрд╢рди рдСрдл рдПрд╢िрдпрди рд░ाрдЗрдиो 2019 рдкрд░ рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░ рдХिрдП
a. рдорд▓ेрд╢िрдпा b. рднूрдЯाрди
c. рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा d. рдпрд╣ рд╕рднी
рдЙрдд्рддрд░: d. рдпрд╣ рд╕рднी
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдмैрдардХ рдоें рдПрд╢िрдпाрдИ рдЧैंрдбों рдХी рддीрди рдк्рд░рдЬाрддिрдпों рдХी рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рд╡ृрдж्рдзि рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े рдЙрдХ्рдд рдкांрдЪ рджेрд╢ों (рднाрд░рдд, рдиेрдкाрд▓, рднूрдЯाрди, рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рдФрд░ рдорд▓ेрд╢िрдпा рдХी рд╕рд░рдХाрд░ों рдХे рдк्рд░рддिрдиिрдзि) рдиे ‘рдПрд╢िрдпाрдИ рдЧैंрдбों рдкрд░ рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी рдШोрд╖рдгा-рдкрдд्рд░, 2019’ рдкрд░ рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░ рдХिрдпा।
74. рдХिрд╕ рджेрд╢ рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдиाрдЯो рд╕рд╣рдорддि рд╕рдордЭौрддा рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░िрдд рдХिрдпा рд╣ै
a. рд░ोрдоाрдиिрдпा b. рдХ्рд░ोрдПрд╢िрдпा
c. рдоैрдХрдбोрдиीрдпा d. рдХोрд╕ोрд╡ो
рдЙрдд्рддрд░: c. рдоैрдХрдбोрдиीрдпा
75. рдХिрд╕ рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ंрдЧрдарди рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдиाрднिрдХीрдп рдпुрдж्рдз рдКрдкрд░ рд╕ंрдкूрд░्рдг рдк्рд░рддिрдмंрдз рдХा рдЖрд╡ाрд╣рди рдХिрдпा рд╣ै
a. рдЗंрдЯрд░рдкोрд▓ b. рдпूрдПрдирдПрд╕рдкी
c. рдпूрдиेрд╕्рдХो d. рд░ेрдбрдХ्рд░ॉрд╕
рдЙрдд्рддрд░: d. рд░ेрдбрдХ्рд░ॉрд╕
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд░ेрдбрдХ्рд░ॉрд╕ рдПрдХ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдФрд░ рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдПрдЬेрди्рд╕ी рд╣ै рдЬिрд╕рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд░ोрдЧिрдпों, рдШाрдпрд▓ों рддрдеा рдпुрдж्рдзрдХाрд▓ीрди рдмंрджिрдпों рдХी рджेрдЦрд░ेрдЦ рдХрд░рдиा рд╣ै।
76. рднाрд░рдд рдиे рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдХिрд╕ рдкрдб़ोрд╕ी рджेрд╢ рдХे рд╕ाрде рд╕िрд╡िрд▓ рд╕рд░्рд╡ेंрдЯ рдХो рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рджेрдиे рдХी рд╕ंрдзि рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░ рдХी рд╣ै
a. рдиेрдкाрд▓ b. рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢
c. рднूрдЯाрди d. рдордпрдоाрд░
рдЙрдд्рддрд░: b. рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢
77. рдХिрд╕ рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕рдХाрд░ рдиे рд╡рд░्рд╖ 2019 рдХा рдбॉрди рдбेрд╡िрдб рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдЬीрддा рд╣ै
a. рд╕ंрдЬрдп рд╕ुрдм्рд░рдордг्рдпрдо b. рдЗрд░рдлाрди рд╣рдмीрдм
c. рдПрдо рдЬी рдПрд╕ рдиाрд░ाрдпрдг d. рд╕ुрдоिрдд рд╕рд░рдХाрд░
рдЙрдд्рддрд░: a. рд╕ंрдЬрдп рд╕ुрдм्рд░рдордг्рдпрдо
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд╕्рдЯ्рд░ैрдЯिрдЬिрдХ рдПрдиाрд▓िрд╕्рдЯ рдХे. рд╕ुрдм्рд░рдордг्рдпрдо рдХे рдмेрдЯे рдФрд░ рдкूрд░्рд╡ рд╡िрджेрд╢ рд╕рдЪिрд╡ рдПрд╕ рдЬрдпрд╢ंрдХрд░ рдХे рднाрдИ рд╕ंрдЬрдп рдиे рд╡ृрд╣рдд рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рдЕрдкрдиे рдХाрдо рдХे рд▓िрдП ‘рдЕрддीрддрдХाрд▓ीрди рдЖрдпाрдо’ рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдпрд╣ рдЕрд╡ॉрд░्рдб рдЬीрддा рд╣ै।
78. рдХौрди рд╕ा рд╢рд╣рд░ рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рд▓ाрд╡ाрд╕िрдпा рдоाрдирд╡ाрдзिрдХाрд░ рд╕рдо्рдоेрд▓рди 2019 рдХा рдЖрдпोрдЬрди рд╕्рдерд▓ рд░рд╣ा рд╣ै
a. рдкुрдгे b. рдЬрдпрдкुрд░
c. рд░ांрдЪी d. рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी
рдЙрдд्рддрд░: d. рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी
79. рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХिрди рдФрд╖рдзिрдпों рдХी рдСрдирд▓ाрдЗрди рд▓ाрдЗрд╕ेंрд╕ рдЗрди рдХे рд▓िрдП рдФрд╖рдзि рдкोрд░्рдЯрд▓ рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЖрд░ंрдн рдХिрдпा рдЧрдпा
a. рдЖрдпुрд░्рд╡ेрдж b. рдпूрдиाрдиी
c. рд╕िрдж्рдзा d. рдЗрди рд╕рднी
рдЙрдд्рддрд░: d. рдЗрди рд╕рднी
80. рд╡рд░्рд╖ 2019 рдХे рд▓िрдП рдЕрд╢ोрдХ рдЪрдХ्рд░ рдЕрд╡ाрд░्рдб рдХिрд╕े рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рдЧрдпा
a. рджिрдиेрд╢ рд░рдШुрд░ाрдорди b. рддрдЦ्рдд рд╕िंрд╣
c. рдирдЬीрд░ рдЕрд╣рдордж рд╡ाрдиी d. рдмрдЪिрдд्рддрд░ рд╕िंрд╣
рдЙрдд्рддрд░: c. рдирдЬीрд░ рдЕрд╣рдордж рд╡ाрдиी
81. рдЙрд╕ рд╕ंрдЦ्рдпा рдХा рдЪрдпрди рдХीрдЬिрдП рдЬो XMAE: 16::? рдоैं рдк्рд░рд╢्рдирдЪिрди्рд╣ рдХी рдЬрдЧрд╣ рдЖрдПрдЧी
a. 18 b. 19
c. 20 d. 21
рдЙрдд्рддрд░: a. 18
82. рдХौрди рдЕрди्рдп рд╕े рднिрди्рди рд╣ै
a. рдиेрдд्рд░ b. рдиाрд╕िрдХा
c. рдХाрди d. рд╡ेрд╕्рдЯीрдмुрд▓рдо
рдЙрдд्рддрд░: d. рд╡ेрд╕्рдЯीрдмुрд▓рдо
83. рдХिрд╕ी рдиिрд╢्рдЪिрдд рдХूрдЯ рднाрд╖ा рдоें STARK рдХो LBFMG рддрдеा MOBILE рдХो TNRSPJ рд▓िрдЦा рдЧрдпा рд╣ो рддो BLAME рдХो рдЙрд╕ी рдХूрдЯ рднाрд╖ा рдоें рдХैрд╕े рд▓िрдЦा рдЬाрдПрдЧा
a. TSFRJ b. RPFTJ
c. NJFTP d. TSFGJ
рдЙрдд्рддрд░: b. RPFTJ
84. рдиिрдо्рди рд╕ंрдЦ्рдпा рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдк्рд░рд╢्рдирд╡ाрдЪрдХ рдЪिрди्рд╣ рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдХ्рдпा рдЖрдПрдЧा 1, 2,10 ,37 101?
a. 402 b. 206
c. 226 d. 320
рдЙрдд्рддрд░: c. 226
85. рдиिрдо्рди рдЕрд▓्рдлाрди्рдпूрдоैрд░िрдХ рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдк्рд░рд╢्рдирд╡ाрдЪрдХ рдЪिрди्рд╣ рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдХ्рдпा рдЖрдПрдЧाA1,C3,F6,J10,O15,?
a. U21 b. V21
c. T20 d. U20
рдЙрдд्рддрд░: a. U21
86. рдХिрд╕ी рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдЕрдиिрд▓ рд╕ीрдЯ рд╕े рд╕ाрддрд╡ें рд╕्рдеाрди рдкрд░, рдоोрд╣िрдд рд╕ुрдоिрдд рд╕े 7 рд╕्рдеाрди рдЖрдЧे рддрдеा рдЕрдиिрд▓ рд╕े 3 рд╕्рдеाрди рдкीрдЫे рд╣ै, рд╡िрдЬрдп, рдЬो рдХि рдиीрдЪे рд╕े рдЪौрдеे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рд╣ै рд╕ुрдоिрдд рд╕े 32 рд╕्рдеाрди рдкीрдЫे рд╣ैं рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдХुрд▓ рдХिрддрдиे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рд╣ैं।
a. 48 b. 52
c. 56 d. 60
рдЙрдд्рддрд░: b. 52
87. рдоाрд░्рдХंрдбेрдп рд░ाрдЬीрд╡ рдХी рдоाрддा рдХे рдкिрддा рд╣ैं рдоाрд░्рдХंрдбेрдп рдХे рддीрди рднाрдИ рд╣ैं рдЙрдирдоें рд╕े рдПрдХ рдХा рдкोрддा рдЕрднी рд╣ै рд░ाрдЬрди рдЕрднी рдХा рдкुрдд्рд░ рд╣ै рд░ाрдЬрди рд░ाрдЬीрд╡ рд╕े рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै
a. рднाрдИ b. рдЪाрдЪा /рдоाрдоा
c. рдХрдЬिрди d. рднрддीрдЬा
рдЙрдд्рддрд░: d. рднрддीрдЬा
88. рд╡िрдЬрдп 12 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рджрдХ्рд╖िрдг рдХी рддрд░рдл рдЪрд▓рддा рд╣ै рддрдм рд╡рд╣ рджाрд╣िрдиे рдоुрдб़рддा рд╣ै рдФрд░ 10 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рдЪрд▓рддा рд╣ै рдлिрд░ рджाрд╣िрдиे рдоुрдб़рдХрд░ 12 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рдЪрд▓рддा рд╣ै рдЕрдкрдиे рдЖрд░ंрднिрдХ рдмिंрджु рд╕े рд╡िрдЬрдп рдХिрддрдиी рджूрд░ी рдкрд░ рд╣ै
a. 10 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ b. 12 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░
c. 16 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ d. 20 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░
рдЙрдд्рддрд░: a. 10 рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░
89. рд░ुрдкिрди рдШाрдЯी рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдХिрд╕ рдЬिрд▓े рдоें рд╣ै
a. рдХिрди्рдиौрд░ b. рдХुрд▓्рд▓ू
c. lahaul-spiti d. рдоंрдбी
рдЙрдд्рддрд░: a. рдХिрди्рдиौрд░
90. рдк्рд░ाрдЪीрди рдХाрд▓ рдоें рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕्рдеाрди рдЬрдЧрддрд╕ुрдЦ рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рд░рд╣ा рд╣ै
a. рдоंрдбी b. рдд्рд░िрдЧрдд
c. рд╕ुрдХेрдд d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
91. рдХрд╣ाрд▓ूрд░िрдпा рд╡ंрд╢ рдХिрд╕ рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै
a. рд░ाрдгा b. рдаाрдХुрд░
c. рд╡рд░्рдзрди d. рдХोрдИ рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: d. рдХोрдИ рдирд╣ीं
92. рдмрдиेрд░ рдирджी рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдХी рд╕рд╣ाрдпрдХ рдирджी рд╣ै
a. рдпрдоुрдиा b. рд░рд╡ि
c. рд╕рддрд▓ुрдЬ d. рд╡्рдпाрд╕
рдЙрдд्рддрд░: d. рд╡्рдпाрд╕
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдм्рдпाрд╕ рдирджी рдХा рдкुрд░ाрдиा рдиाрдо ‘рдЕрд░्рдЬिрдХिрдпा рдпा ‘рд╡िрдкाрд╢ा’ рдеा। рдпрд╣ рдХुрд▓्рд▓ू рдоें рд╡्рдпाрд╕ рдХुंрдб рд╕े рдиिрдХрд▓рддी рд╣ै। рдХुрд▓्рд▓ू рдоें рдкрддрд▓ीрдХूрд╣рд▓, рдкाрд░्рд╡рддी, рдкिрди, рдорд▓ाрдгा-рдиाрд▓ा, рдлोрдЬрд▓, рд╕рд░्рд╡рд░ी рдФрд░ рд╕ैрдЬ рдЗрд╕рдХी рд╕рд╣ाрдпрдХ рдирджिрдпां рд╣ैं। рдХांрдЧрдб़ा рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рдирджिрдпां рдмिрдирд╡ा рди्рдпूрдЧрд▓, рдЧрдЬ рдФрд░ рдЪрдХ्рдХी рд╣ैं।
93. рдЯुंрдбाрд╣ рд╡рди्рдп рдЕрднрдпाрд░рдг्рдп рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдХिрд╕ рдЬिрд▓े рдоें рд╣ै
a. рд▓ाрд╣ौрд▓ рд╕्рдкीрддि b. рдЪंрдмा
c. рдЙрдиा d. рд╕िрд░рдоोрд░
рдЙрдд्рддрд░: b. рдЪंрдмा
94. рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХृрд╖ि рдЬрд▓рд╡ाрдпु рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдЕрдзिрдХрддрдо рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ рдЕрд╡рддрд░िрдд рдХрд░рддा рд╣ै
a. рдордз्рдп рдкрд░्рд╡рддीрдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ b. рдЙрдЪ्рдЪ рдкрд░्рд╡рддीрдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░
c. рд╢िрд╡ाрд▓िрдХ рдкрд░्рд╡рддीрдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ d. рдаंрдбा рд╢ुрд╖्рдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░
рдЙрдд्рддрд░: a. рдордз्рдп рдкрд░्рд╡рддीрдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░
95. рд╕ीрд╕ु рд╣ाрдЗрдб्рд░ो рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рдХिрд╕ рдирджी рдкрд░ рдиिрд░्рдоिрдд рд╣ै
a. рдпрдоुрдиा b. рд╕рддрд▓ुрдЬ
c. рд░ाрд╡ी d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рд╕िрд╕ु(SiSu) рдЗрдб्рд░ोрдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рд▓ाрд╣ौрд▓ рд╕्рдкीрддि рдоें рдЪिрдиाрдм рдирджी рдкрд░ рдмрдиा рд╣ै
96. рд░ाрдЬीрд╡ рдЧांрдзी рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╡िрдж्рдпुрддीрдХрд░рдг рдпोрдЬрдиा рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдЖрд░ंрдн рдХी рдЧрдИ
a. 2002 b. 2003
c. 2004 d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЕрдк्рд░ैрд▓ 2005 рдоें рднाрд░рдд рдХी рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╕рднी рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╡िрдж्рдпुрддीрдХृрдд рдЧांрд╡ों/рдмрд╕्рддिрдпों рдХा рд╡िрдж्рдпुрддीрдХрд░рдг рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдФрд░ рдкूрд░े рджेрд╢ рдоें рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХा рд╡िрдж्рдпुрддीрдХрд░рдг рдФрд░ рд╡िрдж्рдпुрддीрдХृрдд рдЧांрд╡ों рдоें рд╕рднी рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдХो рдмिрдЬрд▓ी рдХी рдкрд╣ुंрдЪ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд░ाрдЬीрд╡ рдЧांрдзी рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╡िрдж्рдпुрддीрдХрд░рдг рдпोрдЬрдиा рдХी рдХрд▓्рдкрдиा рдХी।
97. рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рдб़рдХ рдПрд╡ं рдЕрд╡рд╕ंрд░рдЪрдиा рд╡िрдХाрд╕ рдиिрдЧрдо рд▓िрдоिрдЯेрдб рдХा рдиिрдЧрдорди рдХंрдкрдиी рдЕрдзिрдиिрдпрдо 1956 рдХे рдЕрдзीрди рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рд╣ुрдЖ
a. 1998 b. 1999
c. 2002 d. 2005
рдЙрдд्рддрд░: b. 1999
98. рдЪंрдмा рдЪрд░्рдЪ рдХो рдЪंрдмा рдХे рдХिрд╕ рд╢ाрд╕рдХ рдж्рд╡ाрд░ा рдмрдирд╡ाрдпा рдЧрдпा
a. рд╕ाрд╣िрд▓ рдмрд░्рдорди b. рдоेрд░ु рдмрд░्рдорди
c. рд╢्рдпाрдо рд╕िंрд╣ d. рдЙрдо्рдоेрдж рдЪंрдж
рдЙрдд्рддрд░: c. рд╢्рдпाрдо рд╕िंрд╣
99. рд╕ुрдЬाрдирдкुрд░ рддिрд╣рд░ा рдХे рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдЪौрдЧाрди рдоें рдХौрди рд╕ा рдоंрджिрд░ рд╕्рдеिрдд рд╣ै
a. рдмिрд▓ рдХाрд▓ेрд╢्рд╡рд░ b. рдирд░्рд╡рджेрд╢्рд╡рд░
c. рдЧрд╕ोрддा рдорд╣ाрджेрд╡ d. рдоुрд░рд▓ी рдордиोрд╣рд░
рдЙрдд्рддрд░: d. рдоुрд░рд▓ी рдордиोрд╣рд░
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд░ाрдЬा рд╕ंрд╕ाрд░ рдЪंрдж рдХी рд╕ुрдХेрдд рд░ाрдиी рдк्рд░рд╕рди्рдиी рджेрд╡ी рдж्рд╡ाрд░ा 1790 рдФрд░ 1823 рдИрежрдкूреж рдоें рдмрд╣ुрдд рд╣ी рд╕ुрди्рджрд░ рдоुрд░рд▓ी рдордиोрд╣рд░ рдФрд░ рдирд░्рд╡рджेрд╢्рд╡рд░ рдоंрджिрд░ों рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░рд╡ाрдпा рдЧрдпा рдеा।
100. рдХौрди рд╕ा рдЧांрд╡ рд▓ाрд╣ौрд▓ рдХा рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдж्рд╡ाрд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै
a. рдХिрдмрд░ b. рддाрдмो
c. рдХोрдХрд╕рд░ d. рдХेрд▓ांрдЧ
рдЙрдд्рддрд░: c. рдХोрдХрд╕рд░
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдХोрдХрд╕рд░ рдЙрдд्рддрд░ी рднाрд░рдд рдоें рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рд▓ाрд╣ौрд▓рд╕्рдкिрддि рдЬिрд▓े рдХे рд▓ाрд╣ौрд▓ рдоंрдбрд▓ рдоें рдПрдХ рдЧाँрд╡ рд╣ै। рд░ोрд╣рддांрдЧ рджрд░्рд░े рд╕े рд▓рдЧрднрдЧ 19 рдХिрдоी рджूрд░, рд▓ाрд╣ौрд▓ рдХा рдХोрд╕рдХрд░ рд╕рдмрд╕े рдаंрдбा рд╕्рдеाрди рд╣ै।
101. “Dandras” рдПрдХ рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рдиृрдд्рдп рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ рдХी рдХिрд╕ рдЬрдирдЬाрддि рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै
a. рд▓ाрд╣ौрд▓ा b. рдХिрди्рдиौрд░ा
c. рдЧрдж्рджी d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: c. рдЧрдж्рджी
102. рд╣िрдоाрд▓рдпрди рдЖрд░्рдЯ рд╢ीрд░्рд╖рдХ рдкुрд╕्рддрдХ рдХे рд▓ेрдЦрдХ рд╣ैं
a. рдиोрд╣рд░ा рд░िрдЪрд░्рдб्рд╕ b. рдЯीрдПрд╕ рдиेрдЧी
c. рдПрдордПрд╕ рд░ंрдзाрд╡ा d. рдЬेрд╕ी рдл्рд░ैंрдХ
рдЙрдд्рддрд░: a. рдиोрд╣рд░ा рд░िрдЪрд░्рдб्рд╕
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЕंрдж्рд░ेрдЯा рдПрдХ рдЧाँрд╡ рд╣ै рдФрд░ рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рдПрдХ рдХрд▓ाрдХाрд░ों рдХी рдмрд╕्рддी рд╣ै। рдХрд▓ाрдХाрд░ों рдХी рдХॉрд▓ोрдиी 1920 рдХे рджрд╢рдХ рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рдХी рдЧрдИ рдеी, рдЬрдм рдЖрдпрд░िрд╢ рдеिрдпेрдЯрд░ рдХрд▓ाрдХाрд░ рдФрд░ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдгрд╡िрдж्, рдиोрд░ा рд░िрдЪрд░्рдб्рд╕, рд▓ाрд╣ौрд░ рдоें рдпрд╣ां рд╕्рдеाрдиांрддрд░िрдд рд╣ुрдП рдеे।
103. рдХौрдирд╕ा рдЙрдд्рд╕рд╡ рдкिрдХ्рдЪрд░्рд╕ рдХा рдЙрдд्рд╕рд╡ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै
a. рд╡िрд╢ु b. рд▓ोрд╕рд░
c. рдЪрддрд░ोрд▓ d. рд╕ीрд░ी
рдЙрдд्рддрд░: c. рдЪрддрд░ोрд▓
104. рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдк्рд░рдердо рдоुрдЦ्рдп рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рдХौрди рдеे
a. рдПрдордПрдЪ рдмैрдЧ b. рдЖрд░ рдПрд╕ рдкाрдардХ
c. рд╡ीрдбी misht d. рд╡ीрдХे рдЧुрдк्рддा
рдЙрдд्рддрд░: a. рдПрдордПрдЪ рдмैрдЧ
105. 2011 рдХी рдЬрдирдЧрдгрдиा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдХिрд╕ рдЬिрд▓े рдХी рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬाрддि рд╕ाрдХ्рд╖рд░рддा рджрд░ рд╕рдмрд╕े рдиिрдо्рди рд╣ै। a. рд╣рдоीрд░рдкुрд░ b. рдХिрди्рдиौрд░
c. рдХांрдЧрдб़ा d. рд╕िрд░рдоौрд░
рдЙрдд्рддрд░: d. рд╕िрд░рдоौрд░
106. рдЖрдзुрдиिрдХ рджрд░्рд╢рдирд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╣ोрддी рд╣ै।
a. рдк्рд▓ेрдЯो рд╕े b. рдоूрд░े рд╕े
c. рджेрдХाрд░्рдд рд╕े d. рд░рд╕ेрд▓ рд╕े
рдЙрдд्рддрд░: c. рджेрдХाрд░्рдд рд╕े
107. рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╕рдоूрд╣ рд╣ै
a. рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдоूрд╣ b. рд╕рдо рд╕рдоूрд╣
c. рдХрдХ्рд╖ा рдХрдХ्рд╖ рд╕рдоूрд╣ d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: b. рд╕рдо рд╕рдоूрд╣
108. рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдПрдХ рддрдд्рд╡ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдоें рд░ुрдХाрд╡рдЯ рд╣ै
a. рдкрд░िрдгाрдо рд╡ाрджी рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг b. рдЕрднिрдЬाрдд्рдп
c. рдЧрд░ीрдмी d. рд╕ोрдЪ-рд╡िрдЪाрд░
рдЙрдд्рддрд░: c. рдЧрд░ीрдмी
109. рднाрд╖ा рднूрдоिрдХा рдиिрднाрддी рд╣ै
a. рдкрд╣рдЪाрди рдоें b. рд╡рд░्рдЧ рдоें
c. рд▓िंрдЧрддा рдоें d. рдЗрди рд╕рднी рдоें
рдЙрдд्рддрд░: a. рдкрд╣рдЪाрди рдоें
110. рд╢िрдХ्рд╖ा рдкрд░ рдЕрд░рд╡िंрдж рдХे рд╡िрдЪाрд░ рдорд╣рдд्рд╡ рджेрддे рд╣ैं
a. рдзрд░्рдо рдХो b. рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХो
c. рд░ाрдЬрдиीрддि рдХो d. рдХौрд╢рд▓ рдХो
рдЙрдд्рддрд░: a. рдзрд░्рдо рдХो
111. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдорд╣िрд▓ा рд╢िрдХ्рд╖ा рдкрд░िрд╖рдж рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдЧрдИ
a. 1958 b. 1962
c. 1965 d. 1971
рдЙрдд्рддрд░: a. 1958
112. рдХिрд╕े рдоाрдЗंрдб рдоैрдкिंрдЧ рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдХो рд╡िрдХрд╕िрдд рдХिрдпा
a. рдмीрдПрдл рд╕्рдХिрдирд░ b. рдЬीрди рдкिрдпाрдЬे
c. рд╣िрд▓्рдбा рддрдмा d. рдЯोрдиी рдмुрдЭाрди
рдЙрдд्рддрд░: d. рдЯोрдиी рдмुрдЭाрди
113. рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдПрдХ рдмोрдзाрдд्рдордХ рджрдХ्рд╖рддा рдХा рдШрдЯрдХ рдирд╣ीं рд╣ै
a. рдкрд░िрдЬ्рдЮाрди b. рд╕рдорд╕्рдпा рд╕рдоाрдзाрди
c. рдЖрдЬ्рдЮा рдкाрд▓рди d. рдк्рд░рднाрд╡ी рд╕ंрдк्рд░ेрд╖рдг
рдЙрдд्рддрд░: c. рдЖрдЬ्рдЮा рдкाрд▓рди
114. рдкрд░िрдкृрдЪ्рдЫा рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХिрд╕ рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ै a. рдХрд▓्рдкрдиा рд╢рдХ्рддि b. рд╕्рдоृрддि
c. рд╕ृрдЬрдиाрдд्рдордХрддा d. рдмोрдзाрдд्рдордХ рдХौрд╢рд▓
рдЙрдд्рддрд░: c. рд╕ृрдЬрдиाрдд्рдордХрддा
115. рдоुрдЦ्рдпрдзाрд░ा рдЕрдиुрдХрд░рдг рд╕рдоाрд╡िрд╖्рдЯ рд╣ै
a. рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдг рдоें b. рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें
c. рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рд╢िрдХ्рд╖рдг рдоें d. рдХोрдИрднीрдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: c. рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рд╢िрдХ्рд╖рдг рдоें
116. рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдУं рдХो рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХрд░рдиे рдХा рдЕрднिрд▓рдХ्рд╖рдг рдпрд╣ рд╣ै рдХि
a. рд╡े рд╕्рдеाрдИ рд╣ैं b. рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдХिрдП рдЧрдП рд╣ैं
c. рдЙрд▓्рд▓ेрдЦрдиीрдп рд╣ै d. рд╕рд╣рди рдпोрдЧ्рдп рд╣ै
рдЙрдд्рддрд░: b. рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдХिрдП рдЧрдП рд╣ैं
117. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЖрдпोрдЧ рдХोрд▓рдХाрддा рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдЖрдпोрдЧ рдХे рдиाрдо рд╕े рднी рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै
a. рдоुрджाрд▓िрдпрд░ рдЖрдпोрдЧ b. рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ
c. рд╕ैрдбрд▓рд░ рдЖрдпोрдЧ d. рд╣ंрдЯрд░ рдЖрдпोрдЧ
рдЙрдд्рддрд░: c. рд╕ैрдбрд▓рд░ рдЖрдпोрдЧ
118. рдЕрдзिрдЧрдо рдиिрдо्рди рдХे рдмрдирдиे рдХी рдУрд░ рдЕрдЧ्рд░рд╕рд░ рдХрд░рддा рд╣ै
a. рдиैрддिрдХрддा b. рдЖрджрддों
c. рд╡िрдЪाрд░рдг d. рдЕрднिрд╡ृрдд्рддि
рдЙрдд्рддрд░: d. рдЕрднिрд╡ृрдд्рддि
119. рдЯीрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рдХॉрд▓ेрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдордж्рд░ाрд╕ рдоें рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЧрдИ
a. 1852 b. 1854
c. 1856 d. 1860
рдЙрдд्рддрд░: c. 1856
120. рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХी рдоुрдЦ्рдп рдЪिंрддा рд╢िрдХ्рд╖рдг рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рдХे рдмाрд░े рдоें рд╣ोрддी рд╣ै рдмрдЬाрдПं рдХी
a. рдЙрд╕рдХे рд▓рдХ्рд╖्рдп рдиिрд░्рдоाрдг рдоें
b. рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдиिрд░्рдоाрдг рдоें
c. рдП рддрдеा рдмी рджोрдиों рдоें
d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: c. рдП рддрдеा рдмी рджोрдиों рдоें
121. рдЕрдиौрдкрдЪाрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рдоुрдЦ्рдп рдХेंрдж्рд░ рдХ्рдпा рд╣ै
a. рд░ेрдбिрдпो рддрдеा рдЯेрд▓ीрд╡िрдЬрди b. рд╕рдоाрдЬ
c. рдкрд░िрд╡ाрд░ d. рд╕рднी
рдЙрдд्рддрд░: d. рд╕рднी
122. рдХिрд╕рдиे рдХрд╣ा рдеा рдХि рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЖрдзाрд░ рдоाрдирд╡ рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рд╣ै
a. рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж b. рдЕрд░рд╡िंрдж рдШोрд╖
c. рд░рд╡िंрдж्рд░ рдиाрде рдЯैрдЧोрд░ d. рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी
рдЙрдд्рддрд░: b. рдЕрд░рд╡िंрдж рдШोрд╖
123. рд╣рдб़рдк्рдкा рд╡ाрд╕िрдпों рдХे рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рд╕ंрдкрд░्рдХ рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдПрдХ рдХो рдЫोрдб़рдХрд░ рд╕рднी рд╕े рд░рд╣े рд╣ैं
a. рдИрд░ाрди b. рдоेрд╕ोрдкोрдЯाрдоिрдпा
c. рд░ोрдо d. рдЕрдлрдЧाрдиिрд╕्рддाрди
рдЙрдд्рддрд░: c. рд░ोрдо
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд╣рдб़рдк्рдкा рд╡ाрд╕ि рдЕрдл़рдЧ़ाрдиिрд╕्рддाрди рдФрд░ рдИрд░ाрди (рдл़ाрд░рд╕) рд╕े рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХрд░рддे рдеे। рдмрд╣ुрдд рд╕ी рд╣рдб़рдк्рдкाрдИ рд╕ीрд▓ рдоेрд╕ोрдкोрдЯाрдоिрдпा рдоें рдоिрд▓ी рд╣ैं рдЬिрдирд╕े рд▓рдЧрддा рд╣ै рдХि рдоेрд╕ोрдкोрдЯाрдоिрдпा рд╕े рднी рдЙрдирдХा рд╡्рдпाрдкाрд░ рд╕рдо्рдмंрдз рдеा। рдоेрд╕ोрдкोрдЯाрдоिрдпा рдХे рдЕрднिрд▓ेрдЦों рдоें рдоेрд▓ुрд╣ा рдХे рд╕ाрде рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХे рдк्рд░рдоाрдг рдоिрд▓े рд╣ैं।
124. рдоाрдирд╡ рдиे рд╕ाрд░्рдердХ рдк्рд░рдЧрддि рджрд░्рдЬ рдХी рд╣ै
a. рдкुрд░ाрдкाрд╖ाрдг рдпुрдЧ рдоें b. рддाрдо्рд░ рдкाрд╖ाрдг рдпुрдЧ рдоें
c. рдордз्рдп рдкाрд╖ाрдг рдпुрдЧ рдоें d. рдирд╡рдкाрд╖ाрдг рдпुрдЧ рдоें
рдЙрдд्рддрд░: c. рдордз्рдп рдкाрд╖ाрдг рдпुрдЧ рдоें
125. рдЧिрд░ी рд╡рдЬ्рд░ рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рд░ाрдЬрдзाрдиी рдеी
a. рдХाрд╢ी рдХी b. рдордЧрдз рдХी
c. рд╡рдЬि рдХी d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: b. рдордЧрдз рдХी
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдордЧрдз рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдХे рд╕ोрд▓рд╣ рдорд╣ाрдЬрдирдкрдж рдоें рд╕े рдПрдХ рдеा। рдЗрд╕рдХी рд╕्рдеिрддि рд╕्рдеूрд▓ рд░ूрдк рд╕े рджрдХ्рд╖िрдг рдмिрд╣ाрд░ рдХे рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рдеी।
126. рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХिрд╕рдиे рдоौрд░्рдп рдХो рдХ्рд╖рдд्рд░िрдпों рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕ंрджрд░्рднिрдд рдХिрдпा
a. рдЧ्рд░ीрдХ рд▓ेрдЦрдХों рдиे b. рдоुрдж्рд░ाрд░ाрдХ्рд╖рд╕ рдиे
c. рджिрд╡्рдп рд╡рджाрди рдиे d. рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдиे
рдЙрдд्рддрд░: b. рдоुрдж्рд░ाрд░ाрдХ्рд╖рд╕ рдиे
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдоुрдж्рд░ाрд░ाрдХ्рд╖рд╕ рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдХा рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдиाрдЯрдХ рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рд░рдЪрдпिрддा рд╡िрд╢ाрдЦрджрдд्рдд рд╣ैं।
127. рдЕрд╢ोрдХ рдХे рд╢िрд▓ाрд▓ेрдЦ рд╕ाрдоाрди्рдп рддौрд░ рдкрд░ рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рдеे a. рдкрд░्рд╡рддों рдХे рд╕рдоीрдк
b. рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рд╕्рдерд▓ों рдХे рд╕рдоीрдк
c. рд░ाрдЬрдоाрд░्рдЧों рдХे рд╕рдоीрдк
d. рдмंрджрд░рдЧाрд╣ рдирдЧрд░ों рдХे рд╕рдоीрдк
рдЙрдд्рддрд░: b. рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рд╕्рдерд▓ों рдХे рд╕рдоीрдк
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдпрд╣ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै рдХि, рдЕрд╢ोрдХ рдХो рдЕрднिрд▓ेрдЦों рдХी рдк्рд░ेрд░рдгा рдИрд░ाрди рдХे рд╢ाрд╕рдХ 'рдбेрд░िрдпрд╕' рд╕े рдоिрд▓ी рдеी। рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдЕрд╢ोрдХ рдХे рдм्рд░ाрд╣्рдоी рд▓िрдкि рдоें рд▓िрдЦिрдд рд╕рди्рджेрд╢ рдХो рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдПрд▓ेрдЧ्рдЬेंрдбрд░ рдХрдиिंрдШрдо рдХे рд╕рд╣рдХрд░्рдоी рдЬेрдо्рд╕ рдк्рд░िंрд╕ेрдк рдиे рдкрдв़ा рдеा।
128. рдХुрд╖ाрдгो рдХे рд╕िрдХ्рдХे рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдеे
a. рд░ोрдорди рд╕िрдХ्рдХों рдж्рд╡ाрд░ा b. рдЪीрдиी рд╕िрдХ्рдХों рдж्рд╡ाрд░ा
c. рдкाрд░рд╕ी рд╕िрдХрдХो рдж्рд╡ाрд░ा d. рд╕्рд╡рджेрд╢ी рдХाрд░рдХों рдж्рд╡ाрд░ा
рдЙрдд्рддрд░: a. рд░ोрдорди рд╕िрдХ्рдХों рдж्рд╡ाрд░ा
129. рдЧुрдк्рдд рдХाрд▓ рдоें рдХिрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЕрдоिрдЯ рдЫाрдк рдЫोрдб़ी
a. рд╡ाрд╕्рддु рдХрд▓ा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें b. рдоूрд░्рддि рдХрд▓ा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें
c. рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें d. рдЯेрд░ाрдХोрдЯा рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें
рдЙрдд्рддрд░: c. рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЧुрдк्рдд рдХाрд▓ рдХो рдХрд▓ा, рд╕ाрд╣िрдд्рдп, рд╕ंрд╕्рдХृрддि рд╡ рд╕्рдеाрдкрдд्рдп рдХा рднी рд╕्рд╡рд░्рдг рдпुрдЧ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЧुрдк्рддрдХाрд▓ीрди рдоंрджिрд░ рдЙрдЪ्рдЪрдХोрдЯी рдХी рд╕्рдеाрдкрдд्рдп рдХрд▓ा рдХे рдк्рд░рддीрдХ рдЖрдЬ рднी рдоाрдиे рдЬाрддे рд╣ैं। рдЕрдЬंрддा-рдПрд▓ोрд░ा рдХी рдЧुрдлाрдПँ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा рдХा рдмेрдЬोрдб़ рдирдоूрдиा рд╣ैं।
130. рдХौрди рд╕ा рдЪोрд▓ рд╢ाрд╕рдХ рдорджुрд░рдИ рдХोंрдбा рдиाрдо рд╕े рднी рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै
a. рдЖрджिрдд्рдп рдк्рд░рдердо b. рдкрд░ाрддрдХ рдк्рд░рдердо
c. рд╡िрдЬрдпाрд▓рдп рдк्рд░рдердо d. рдкрд░ाрддрдХ рдж्рд╡िрддीрдп
рдЙрдд्рддрд░: b. рдкрд░ाрддрдХ рдк्рд░рдердо
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдкрд░ाрди्рддрдХ рдк्рд░рдердо рд░ाрдЬा рдмрдиा| рд╢ुрд░ू-рд╢ुрд░ू рдоें рд╡рд╣ рднी рдЪोрд▓ों рдХे рдк्рд░рднाрд╡ рдХो рдмрдиाрдП рд░рдЦ рд╕рдХा| рдЙрд╕рдХे рдкांрдб्рдп рд░ाрдЬ्рдп рдХो рдЬीрддा рдФрд░ “рдорджुрд░рдИ рдХोंрдбा” рдХी рдЙрдкाрдзि рдзाрд░рдг рдХी рдЬिрд╕рдХा рдЕрд░्рде рд╣ोрддा рд╣ै – “рдорджुрд░рдИ рдХा рд╡िрдЬेрддा”
131. рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХौрди рдЗрд╕्рд▓ाрдо рд╕े рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ुрдЖ
a. рд╢ंрдХрд░ाрдЪाрд░्рдп b. рд░ाрдоाрдиुрдЬ
c. рдиाрдорджेрд╡ d. рд░ाрдоाрдиंрдж
рдЙрдд्рддрд░: b. рд░ाрдоाрдиुрдЬ
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд░ाрдоाрдиुрдЬाрдЪाрд░्рдп рд╡िрд╢िрд╖्рдЯाрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджाрди्рдд рдХे рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рдеे। рд╡рд╣ рдРрд╕े рд╡ैрд╖्рдгрд╡ рд╕рди्рдд рдеे рдЬिрдирдХा рднрдХ्рддि рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдкрд░ рдмрд╣ुрдд рдЧрд╣рд░ा рдк्рд░рднाрд╡ рд░рд╣ा।
132. рдХुрддूрд╣рд▓ рдП рдлिрд░ोрдЬрд╢ाрд╣ी рдХिрд╕рдиे рд▓िрдЦी рд╣ै
a. рдЗрдмрди рдмрддूрддा b. рдЕрдлिрдХ
c. рдоोрд╣рдо्рдордж рдмिрди рддुрдЧрд▓рдХ d. рдлिрд░ोрдЬрд╢ाрд╣ рддुрдЧрд▓рдХ
рдЙрдд्рддрд░: d. рдлिрд░ोрдЬрд╢ाрд╣ рддुрдЧрд▓рдХ
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдлिрд░ोрдЬ рд╢ाрд╣ рддुрдЧрд▓рдХ рджिрд▓्рд▓ी рд╕рд▓्рддрдирдд рдоें рддुрдЧрд▓рдХ рд╡ंрд╢ рдХा рд╢ाрд╕рдХ рдеा। рдпрд╣ рднाрд░рдд рдкрд░ рдЕрди्рддिрдо рдоुрд╕्рд▓िрдо рд╢ाрд╕рдХ рдеा। рдпрд╣ рджिрдкाрд▓рдкुрд░ рдХी рд╣िрджूं рд░ाрдЬрдХुрдоाрд░ी рдХा рдкुрдд्рд░ рдеा।
133. рджिрд▓्рд▓ी рдХे рдХिрд╕ рд╕ुрд▓्рддाрди рдХो рдЦрд▓ीрдлा рдиे рдЪोрдЧे рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा
a. рдЗрд▓्рддुрддрдоिрд╢ b. рдмрд▓рдмрди
c. рдХुрддुрдмुрдж्рджीрди рдРрдмрдХ d. рдЕрд▓ाрдЙрдж्рджीрди рдЦिрд▓рдЬी
рдЙрдд्рддрд░: b. рдмрд▓рдмрди
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЧрдпाрд╕ुрдж्рджीрди рдмрд▓рдмрди рдЗрд╕рдХा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдиाрдо рдмрд╣ाрдЙрджीрдмрд╣ाрдЙрдж्рджीрди рдеा। рджिрд▓्рд▓ी рд╕рд▓्рддрдирдд рдоें рдЧ़ुрд▓ाрдо рд╡ंрд╢ рдХा рдПрдХ рд╢ाрд╕рдХ рдеा। рдЙрд╕рдиे рд╕рди् 1266 рд╕े 1286 рддрдХ рд░ाрдЬ्рдп рдХिрдпा।
134. 15рд╡ी рд╢рддाрдм्рджी рдоें рдоाрд▓ाрдмाрд░ рдкрд╣ुंрдЪрдиे рд╡ाрд▓े рдкрд╣рд▓े рд╡िрджेрд╢ी рд╡्рдпाрдкाрд░ी рдХौрди рдеी
a. рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी b. рдл्рд░ांрд╕ीрд╕ी
c. рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ d. рдбрдЪ
рдЙрдд्рддрд░: a. рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: 17 рдордИ 1498 рдХो рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ рдХा рд╡ाрд╕्рдХो-рдбी-рдЧाрдоा рднाрд░рдд рдХे рддрдЯ рдкрд░ рдЖрдпा рдЬिрд╕рдХे рдмाрдж рднाрд░рдд рдЖрдиे рдХा рд░ाрд╕्рддा рддрдп рд╣ुрдЖ। рд╡ाрд╕्рдХो рдбी рдЧाрдоा рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдЧुрдЬрд░ाрддी рд╡्рдпाрдкाрд░ी рдЕрдм्рджुрд▓ рдордЬीрдж рдиे рдХी।
135. рдмंрдЧाрд▓ рдХा рд╡िрднाрдЬрди рдиिрд░рд╕्рдд рдХिрдпा рдЧрдпा
a. рд▓ॉрд░्рдб рд╣ाрд░्рдбिंрдЧ рдиे b. рд▓ॉрд░्рдб рдоिंрдЯो рдиे
c. рд▓ॉрд░्рдб рдПрд▓्рдмрд░्рдЯ рдоें d. рд▓ॉрд░्рдб рд▓िрдЯрди рдиे
рдЙрдд्рддрд░: a. рд▓ॉрд░्рдб рд╣ाрд░्рдбिंрдЧ рдиे
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдПрдХ рдоुрд╕्рд▓िрдо рдмрд╣ुрд▓ рдк्рд░ाрди्рдд рдХा рд╕ृрдЬрди рдХрд░рдиे рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े рд╣ी рднाрд░рдд рдХे рдмंрдЧाрд▓ рдХो рджो рднाрдЧों рдоें рдмाँрдЯ рджिрдпे рдЬाрдиे рдХा рдиिрд░्рдгрдп рд▓िрдпा рдЧрдпा рдеा। рдмंрдЧाрд▓-рд╡िрднाрдЬрди 16 рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 1905 рд╕े рдк्рд░рднाрд╡ी рд╣ुрдЖ।
136. рдЧांрдзी рдЬी рдХे рдХिрддрдиे рдЕрдиुрдпाрдИ рджांрдбी рдоाрд░्рдЪ рдХे рд▓िрдП рдЪुрдиे рдЧрдП
a. 78 b. 87
c. 97 d. 107
рдЙрдд्рддрд░: a. 78
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рдиे 'рджांрдбी рдоाрд░्рдЪ' рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд 12 рдоाрд░्рдЪ, 1930 рдоें рдЕрд╣рдорджाрдмाрдж рдХे рдкाрд╕ рд╕्рдеिрдд рд╕ाрдмрд░рдорддी рдЖрд╢्рд░рдо рд╕े рдХी рдеी. рдЗрд╕ рдоाрд░्рдЪ рдХे рдЬрд░िрдП рдЧांрдзी рдЬी рдиे рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рдирдордХ рдХे рдКрдкрд░ рдХрд░ рд▓рдЧाрдиे рдХे рдХाрдиूрди рдХा рд╡िрд░ोрдз рдХिрдпा рдеा।
137. рд▓ंрджрди рдХा first round table рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рд╣ुрдЖ
a. 1930 b. 1932
c. 1934 d. 1937
рдЙрдд्рддрд░: a. 1930
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдкрд╣рд▓ा рдЧोрд▓ рдоेрдЬ рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдирд╡рдо्рдмрд░ 1930 рдоें рдЖрдпोрдЬिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдпрд╣ рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рддौрд░ рдкрд░ рдЬॉрд░्рдЬ рдкंрдЪрдо рдиे 12 рдирд╡рдо्рдмрд░ 1930 рдХो рдк्рд░ाрд░рдо्рдн рдХिрдпा рдФрд░ рдЗрд╕рдХी рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖рддा рдм्рд░िрдЯेрди рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी, рд░ाрдорд╕े рдоैрдХрдбॉрдирд▓्рдб рдиे рдХी।
138. рдЪाрд▓рди рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै
a. рдаोрд╕ рдоें b. рдж्рд░рд╡ рдоें
c. рдЧैрд╕ рдоें d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: b. рдж्рд░рд╡ рдоें
139. рдЪुंрдмрдХ рд╡िрдж्рдпुрдд рдЪुंрдмрдХ рдХे рд▓िрдП рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХ्рдпा рд╕рдмрд╕े рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рд╣ै
a. рдЗрд╕्рдкाрдд b. рдиिрдХрд▓
c. рдЪांрджी d. рдоृрджुрд▓ рд▓ोрд╣ा
рдЙрдд्рддрд░: d. рдоृрджुрд▓ рд▓ोрд╣ा
140. рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди рдмрдо рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै
a. рдиाрднिрдХीрдп рд╡िрдЦंрдбрди рдкрд░
b. рдиाрднिрдХीрдп рд╕ंрд▓рдпрди рдкрд░
c. рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдЕрднिрдХ्рд░िрдпा рдкрд░
d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: b. рдиाрднिрдХीрдп рд╕ंрд▓рдпрди рдкрд░
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди рдмрдо, рдиाрднिрдХीрдп рд╕ंрд▓рдпрди рдХे рд╕िрдж्рдзांрдд рдкрд░ рдХाрдо рдХрд░рддे рд╣ैं рджो рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди рдПрдЯрдо рдоिрд▓рдХрд░ рд╣ीрд▓िрдпрдо рдХा рдПрдХ рдПрдЯрдо рдмрдиाрддे рд╣ैं рдФрд░ рдмрд╣ुрдд рд╕ाрд░ी рдКрд░्рдЬा рдЕрд╡рдоुрдХ्рдд рдХрд░рддे рд╣ैं।
141. рдзोрдиे рдХा рд╕ोрдбा рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рд░ूрдк рдоें рд╣ै
a. рд╕ोрдбिрдпрдо рдХ्рд▓ोрд░ाрдЗрдб b. рдХैрд▓рд╢िрдпрдо рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдХ्рд╕ाрдЗрдб
c. рд╕ोрдбिрдпрдо рдХाрд░्рдмोрдиेрдЯ d. рд╕ोрдбिрдпрдо рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдХ्рд╕ाрдЗрдб
рдЙрдд्рддрд░: c. рд╕ोрдбिрдпрдо рдХाрд░्рдмोрдиेрдЯ
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд╕ोрдбिрдпрдо рдХाрд░्рдмोрдиेрдЯ рдПрдХ рдЕрдХाрд░्рдмрдиिрдХ рдпौрдЧिрдХ рд╣ै рдЬिрд╕рдХा рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рд╕ूрдд्рд░ (Na2CO3) рд╣ै। рдЗрд╕े 'рдзोрд╡рди рд╕ोрдбा' рдпा 'рдзोрдиे рдХा рд╕ोрдбा' рднी рдХрд╣рддे рд╣ैं।
142. рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд░рдмрдб़ рд╣ै
a. рдкॉрд▓िрдеीрди b. рдмैрдХрд▓ाрдЗрдЯ
c. рдиाрдЗрдЯ्рд░ोрд╕ैрд▓ूрд▓ोрдЬ d. рдЖрдЗрд╕ोрдк्рд░ीрди
рдЙрдд्рддрд░: d. рдЖрдЗрд╕ोрдк्рд░ीрди
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд░рдмрд░ рдПрд▓ाрд╕्рдЯрдоोрд░ (Elastmore), рдЗрд▓ाрд╕्рдЯिрди (Elastin), рдЗрдеेрдиॉрдпрдб (Ethanoid), рдеाрдпोрдк्рд▓ाрд╕्рдЯ (Thioplast), рдЗрд▓ाрд╕्рдЯोрдк्рд▓ाрд╕्рдЯ (Elastoplast) рдЗрдд्рдпाрджि рдиाрдоों рд╕े рдЬाрдиे рдЬाрддे рд╣ैं।
143. рдЬेрдЯ рд╡ाрдпु рдпाрди рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рдИंрдзрди рд╣ै
a. рдбीрдЬрд▓ b. рдкेрдЯ्рд░ोрд▓
c. рдХेрд░ोрд╕िрди d. рдЕрд▓्рдХोрд╣рд▓
рдЙрдд्рддрд░: a. рдбीрдЬрд▓
144. рдПрдкी рдХрд▓्рдЪрд░ рдХा рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХिрд╕рд╕े рд╕ंрдмंрдз рд╣ै
a. рдордзुрдордХ्рдЦी b. рдордд्рд╕्рдп
c. рд░ेрд╢рдо рдХीрдЯ d. рд▓ाрдЦ рдХीрдЯ
рдЙрдд्рддрд░: a. рдордзुрдордХ्рдЦी
145. рд░рдХ्рдд рдоें рдЧ्рд▓ूрдХोрдЬ рдХा рд╕्рддрд░ рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ाрд░्рдоोрди рдХौрди рд╕ा рд╣ै
a. рдеाрдпрд░ोрдХ्рд╕िрди b. рдЗंрд╕ुрд▓िрди
c. рд╕ोрдоेрдЯोрдЯ्рд░ोрдкिрди d. рдк्рд░ोрд▓ेрдХ्рдЯिрди
рдЙрдд्рддрд░: b. рдЗंрд╕ुрд▓िрди
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЗंрд╕ुрд▓िрди рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рд╣ाрд░्рдоोрди рд╣ै рдЬिрд╕рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдЕрдЧ्рдиाрд╢рдп рдоें рд╣ोрддा рд╣ै। рд╣рдоाрд░ा рдЖрдоाрд╢рдп рдХाрд░्рдмोрд╣ाрдЗрдб्рд░ेрдЯ्рд╕ рдХो рд░рдХ्рдд рд╢рд░्рдХрд░ा рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдЗंрд╕ुрд▓िрди рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдпрд╣ рд░рдХ्рдд рд╢рд░्рдХрд░ा рдКрд░्рдЬा рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै।
146. рджрд░्рдж рдиाрд╢рдХ рдФрд╖рдзिрдпां рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ैं
a. рдк्рд░рддिрдЬैрд╡िрдХ b. рдиिрд╢्рдЪेрддрдХ
c. рд╕рд▓्рдлा рдХंрдкाрдЙंрдб d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: a. рдк्рд░рддिрдЬैрд╡िрдХ
147. рдХाрдЧрдЬ рдПрдХ рдЙрдд्рдкाрджрди рд╣ै
a. рдк्рд░ोрдЯीрди рдХा b. рд╕ैрд▓ूрд▓ोрдЬ рдХा
c. рд╕्рдЯाрд░्рдЪ рдХा d. рдкेрдХ्рдЯिрди рдХा
рдЙрдд्рддрд░: b. рд╕ैрд▓ूрд▓ोрдЬ рдХा
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд╕ेрд▓ुрд▓ोрд╕ рд╡рдирд╕्рдкрддि рдЬрдЧрдд् рдХे рдкेрдб़-рдкौрдзों рдХी рдХोрд╢िрдХा рджीрд╡ाрд░ों рдХा рд╕ेрд▓ुрд▓ोрд╕ рдк्рд░рдоुрдЦ рдЕрд╡рдпрд╡ рд╣ै। рдкेрдб़-рдкौрдзों рдХा рдпрд╣ рд╡рд╕्рддुрдд: рдХंрдХाрд▓ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ी рдХे рдмрд▓ рдкрд░ рдкेрдб़-рдкौрдзे рдЦрдб़े рд░рд╣рддे рд╣ैं।
148. рдЧ्рд░ेрдиाрдЗрдЯ рдПрдХ рд░ूрдк рд╣ै
a. рдЖрдЧ्рдиेрдп рд╢ैрд▓ рдХा b. рдЕрд╡рд╕ाрджी рдХा
c. рдХाрдпांрддрд░िрдд рд╢ैрд▓ рдХा d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ी
рдЙрдд्рддрд░: a. рдЖрдЧ्рдиेрдп рд╢ैрд▓ рдХा
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдпрд╣ рдЖрдЧ्рдиेрдп рдкाрд╖ाрдг рд╣ै। рднाрд░рдд рдоें рднी рдпрд╣ рдк्рд░рдЪुрд░рддा рд╕े рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдоैрд╕ूрд░, рдЙрдд्рддрд░ рдЖрд░рдХрдЯ, рдордж्рд░ाрд╕, рд░ाрдЬрдкूрддाрдиा, рд╕рд▓ेрдо, рдмुंрджेрд▓рдЦंрдб рдФрд░ рд╕िंрд╣рднूрдоि рдоें рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।
149. рдлिрдпोрд░्рдб рддрдЯ рд╕ाрдоाрди्рдпрддः рд╣ोрддे рд╣ैं
a. рдиॉрд░्рд╡े рдоें b. рдЬрд░्рдордиी рдоें
c. рд╕्рд╡ीрдбрди рдоें d. рдл्рд░ांрд╕ рдоें
рдЙрдд्рддрд░: a. рдиॉрд░्рд╡े рдоें
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдл़्рдпोрд░्рдб рд╕ाрдЧрд░ рд╕े рдЬुрдб़ी рд╣ुрдИ рдПрдХ рдк्рд░рд╡ेрд╢िрдХा (рдкрддрд▓ी рдЦाрдб़ी) рд╣ोрддी рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рдХिрдиाрд░ों рдкрд░ рддीрдЦी рдврд▓ाрдиों рд╡ाрд▓ी рдКँрдЪी рдЪрдЯ्рдЯाрдиे рдпा рдкрд╣ाрдб़िрдпाँ рд╣ों। рдЖрдорддौрд░ рдкрд░ рдЗрдирдХा рдиिрд░्рдоाрдг рд╣िрдоाрдиिрдпों (рдЧ्рд▓ेрд╢िрдпрд░) рдж्рд╡ाрд░ा рдоाрд░्рдЧ рдХाрдЯрдиे рд╕े рд╣ुрдЖ рд╣ोрддा рд╣ै।
150. рдоाрдирд╕ूрди рд╣рд╡ाрдПं рдХिрд╕ рд╢्рд░ेрдгी рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдЖрддी рд╣ैं
a. рднूрдоंрдбрд▓ीрдп рд╣рд╡ाрдПं b. рд╕्рдеाрдиीрдп рд╣рд╡ाрдПं
c. рдЖрд╡рдзिрдХ рд╣рд╡ाрдПं d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: b. рд╕्рдеाрдиीрдп рд╣рд╡ाрдПं
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдоाрдирд╕ूрди рдоूрд▓рддः рд╣िрди्рдж рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рдПрд╡ं рдЕрд░рдм рд╕ाрдЧрд░ рдХी рдУрд░ рд╕े рднाрд░рдд рдХे рджрдХ्рд╖िрдг-рдкрд╢्рдЪिрдо рддрдЯ рдкрд░ рдЖрдиी рд╡ाрд▓ी рд╣рд╡ाрдУं рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं рдЬो рднाрд░рдд, рдкाрдХिрд╕्рддाрди, рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ рдЖрджि рдоें рднाрд░ी рд╡рд░्рд╖ा рдХрд░ाрддीं рд╣ैं।
151. рдЙрд╖्рдгрдХрдЯिрдмंрдзीрдп рдЪрдХ्рд░рд╡ाрдд рдЧрддिрдоाрди рд╣ोрддे рд╣ैं
a. рдЙрдд्рддрд░ рд╕े рджрдХ्рд╖िрдг рдХी рдУрд░
b. рджрдХ्рд╖िрдг рд╕े рдЙрдд्рддрд░ рдХी рдУрд░
c. рдкूрд░्рд╡ рд╕े рдкрд╢्рдЪिрдо рдХी рдУрд░
d. рдкрд╢्рдЪिрдо рд╕े рдкूрд░्рд╡ рдХी рдУрд░
рдЙрдд्рддрд░: b. рджрдХ्рд╖िрдг рд╕े рдЙрдд्рддрд░ рдХी рдУрд░
152. рд╕рдкाрдЯ рд╢ीрд░्рд╖ рд╡ाрд▓े рд╕ाрдоुрдж्рд░िрдХ рдЙрднाрд░ рдХрд╣рд▓ाрддे рд╣ैं
a. рдЙрдерд▓ा рд╕्рдерд▓ b. рд╢ैрд▓ рднिрдд्рддि
c. рддрдЯ d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: b. рд╢ैрд▓ рднिрдд्рддि
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд╢ैрд▓-рднिрдд्рддि рдпा рд░ीрдл़ рдПрдХ рдЪрдЯ्рдЯाрди, рд░ेрддी рдпा рдкाрдиी рдХी рд╕рддрд╣ рдХे рдиीрдЪे рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рдЕрди्рдп рдХोрдИ рд╕ंрд░рдЪрдиा рд╣ै।
153. рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╕рдоुрдж्рд░ी рдзाрд░ा рд╣िंрдж рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рдоें рдЖрддी рд╣ै
a. рдЕंрдЧुрд▓ рд╣ाрд╕ рдзाрд░ा b. рд▓ैрдм्рд░ाрдбोрд░ рдзाрд░ा
c. рдХैрдирд░ी рдзाрд░ा d. рдПंрдЯी рд▓िрд╕ рдзाрд░ा
рдЙрдд्рддрд░: b. рд▓ैрдм्рд░ाрдбोрд░ рдзाрд░ा
154. рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рдоृрджा рдХाрд▓ी рдоृрджा рдХे рдиाрдо рд╕े рднी рдЬाрдиी рдЬाрддी рд╣ै
a. рдк्рд░ेрдпрд░ी рдоृрджा b. рд▓ैрдЯेрд░ाрдЗрдЯ рдоृрджा
c. рдЯुंрдб्рд░ा рдоृрджा d. рдЪाрдиौрдЬैрдо рдоृрджा
рдЙрдд्рддрд░: a. рдк्рд░ेрдпрд░ी рдоृрджा
рдЗрд╕े рд░ेрдЧुрд░ рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдоे рдкोрдЯाрд╕ рдХी рдмрд╣ुрд▓рддा рд╣ोрддी рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдк्рд░ाрдп: рдЗрд╕े рдХाрд▓ी рдХрдкाрд╕ рдоिрдЯ्рдЯी рдХрд╣рддे рд╣ैं, рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕рдоे рдХрдкाрд╕ рдХी рдЦेрддी рдЬ्рдпाрджा рд╣ोрддी рд╣ै।
155. рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХ्рдпा рдорд░ुрд╕्рдерд▓ी рд╡рдиों рдХे рд▓рдХ्рд╖рдг рд╣ै
a. рдЪौрдб़ी рдкрдд्рддिрдпां b. рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ рдкрдд्рддिрдпां
c. рд╕рдШрди рдкрдд्рддिрдпां d. рдиुрдХीрд▓ी рдкрдд्рддिрдпां
рдЙрдд्рддрд░: d. рдиुрдХीрд▓ी рдкрдд्рддिрдпां
156. рд╢рдХ्рдХрд░ рдоिрд▓े рд╣ोрддी рд╣ैं
a. рдХрдЪ्рдЪा рдоाрд▓ рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд b. рдкाрд╡рд░ рдЖрдзाрд░िрдд
c. рд╢्рд░рдо рдЖрдзाрд░िрдд d. рдмाрдЬाрд░ рдЖрдзाрд░िрдд
рдЙрдд्рддрд░: c. рд╢्рд░рдо рдЖрдзाрд░िрдд
157. рдиेрдкाрд▓ рднाрд░рдд рдХे рд╕ाрде рдЕрди्рдп рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХी рд╕ीрдоा рдХी рд╕ाрдЭेрджाрд░ी рдХрд░рддा рд╣ै
a. рдЕрдлрдЧाрдиिрд╕्рддाрди b. рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢
c. рдЪीрди d. рднूрдЯाрди
рдЙрдд्рддрд░: b. рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдиेрдкाрд▓ рдПрдХ рджрдХ्рд╖िрдг рдПрд╢िрдпाрдИ рд╕्рдерд▓рд░ुрдж्рдз рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╣ै। рдиेрдкाрд▓ рдХे рдЙрдд्рддрд░ рдоे рдЪीрди рдХा рд╕्рд╡ाрдпрдд्рддрд╢ाрд╕ी рдк्рд░рджेрд╢ рддिрдм्рдмрдд рд╣ै рдФрд░ рджрдХ्рд╖िрдг, рдкूрд░्рд╡ рд╡ рдкрд╢्рдЪिрдо рдоें рднाрд░рдд рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рд╣ै।
158 рдЕрди्рдиा рдоुрдж्рджрдИ рд╢िрдЦрд░ рдХрд╣ां рдкрд░ рд╕्рдеिрдд рд╣ै
a. рд╕рд╣рдпाрдж्рд░ी b. рдкूрд░्рд╡ी рдШाрдЯ
c. рдиीрд▓рдЧिрд░ी d. рдкрд▓ाрдиी рд╢्рд░ेрдгी
рдЙрдд्рддрд░: b. рдкूрд░्рд╡ी рдШाрдЯ
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЕрди्рдиाрдорд▓ाрдИ рдХी рдкрд╣ाрдб़िрдпां рдХी рдкूрд░्рд╡ी рдШाрдЯ рдкрд░्рд╡рдд рд╢्рд░ेрдгिрдпाँ рд╣ैं рдФрд░ рддрдоिрд▓рдиाрдбु рд░ाрдЬ्рдп, рджрдХ्рд╖िрдг-рдкूрд░्рд╡ рднाрд░рдд рдоें рдПрд▓ीрдлेंрдЯ рдкрд░्рд╡рддрдоाрд▓ा рдХे рдиाрдо рд╕े рд╡िрдЦ्рдпाрдд рд╣ैं।
159. рд╡िрдЬрдпрд╡ाрдб़ा рдХिрд╕ рдирджी рдХे рддрдЯ рдкрд░ рд╕्рдеिрдд рд╣ै
a. рдХाрд╡ेрд░ी b. рдХृрд╖्рдгा
c. рдорд╣ाрдирджी d. рдпрдоुрдиा
рдЙрдд्рддрд░: b. рдХृрд╖्рдгा
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд╡िрдЬрдпрд╡ाрдб़ा рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдк्рд░ाрди्рдд рдХा рдПрдХ рд╢рд╣рд░ рд╣ै। рд╡िрдЬрдпрд╡ाрдб़ा рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдкूрд░्рд╡-рдордз्рдп рдоें рдХृрд╖्рдгा рдирджी рдХे рддрдЯ рдкрд░ рд╕्рдеिрдд рд╣ै।
160. рднाрд░рдд рдХी рд╕рдмрд╕े рдкुрд░ाрдиी рдирджी рдШाрдЯी рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рд╣ै
a. рд╣ीрд░ाрдХुंрдб b. рджाрдоोрджрд░
c. рдЪंрдмрд▓ d. рдХोрд╕ी
рдЙрдд्рддрд░: b. рджाрдоोрджрд░
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: 7 рдЬुрд▓ाрдИ, 1948 рдХो рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рднाрд░рдд рдХी рдкрд╣рд▓ी рдмрд╣ुрдЙрдж्рджेрд╢ीрдп рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рдХे рд░ूрдк рдоें 'рджाрдоोрджрд░ рдирджी рдШाрдЯी' рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рдЖрдИ। рдпрд╣ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рднाрд░рдд рдХी рдЕрдзिрдХрддрд░ рдкрд░िрдпोрдЬрдиाрдУं рдХी рддрд░рд╣ рдЕрдоेрд░िрдХा рдХी 'рдЯेрдиेрд╕ी рдШाрдЯी рдкрд░िрдпोрдЬрдиा' рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ैं।
161. рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХी рдк्рд░рд╕्рддाрд╡рдиा рдоें рдХिрддрдиी рдмाрд░ рд╕ंрд╢ोрдзрди рд╣ो рдЪुрдХा рд╣ै
a. рдПрдХ рдмाрд░ b. рджो рдмाрд░
c. рддीрди рдмाрд░ d. рдХрднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: a. рдПрдХ рдмाрд░
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдк्рд░рд╕्рддाрд╡рдиा рдХो рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХा рдкрд░िрдЪрдп рдкрдд्рд░ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рд╕рди 1976 рдоें 42рд╡ें рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोрдзрди рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдж्рд╡ाрд░ा рдЗрд╕рдоें рд╕ंрд╢ोрдзрди рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा рдЬिрд╕рдоें рддीрди рдирдП рд╢рдм्рдж рд╕рдоाрдЬрд╡ाрджी, рдзрд░्рдордиिрд░рдкेрдХ्рд╖ рдФрд░ рдЕрдЦंрдбрддा рдХो рдЬोрдб़ा рдЧрдпा рдеा।
162. рд╕ंрд╡िрдзाрди рдоें рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рд░ूрдк рдоें рднाрд░рдд рдХो рд╡्рдпाрдЦ्рдпाрддा рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ै
a. рдорд╣ाрд╕ंрдШ b. рдПрдХाрдд्рдордХ
c. рд╕ंрдШाрдд्рдордХ d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: c. рд╕ंрдШाрдд्рдордХ
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд╕ंрдШाрдд्рдордХ рд╕рд░рдХाрд░ рдПрдХ рдРрд╕ी рдк्рд░рдгाрд▓ी рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рддрдеा рд╕्рдеाрдиीрдп рд╕рд░рдХाрд░ें рдПрдХ рд╕ाрдоाрди рдк्рд░рднुрд╕рдд्рддा рдХे рдЕрдзीрди рд╣ोрддी рд╣ै।
163. рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдоें рдХिрддрдиे рдоूрд▓рднूрдд рдХрд░्рддрд╡्рдп рдиिрд╣िрдд рд╣ै
a. рдЖрда b. рдиौ
c. рджрд╕ d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдиाрдЧрд░िрдХों рдХे рдоूрд▓ рдХрд░्рддрд╡्рдп 1976 рдоें рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдЧрдаिрдд рд╕्рд╡рд░्рдгрд╕िंрд╣ рд╕рдоिрддि рдХी рд╕िрдлाрд░िрд╢ों рдкрд░, 42рд╡ें рд╕ंрд╢ोрдзрди рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ंрд╡िрдзाрди рдоें рдЬोрдб़े рдЧрдП рдеे। рдоूрд▓ рд░ूрдк рд╕े рд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рджрд╕, рдоूрд▓ рдХрд░्рддрд╡्рдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा 2002 рдоें 86рд╡ें рд╕ंрд╢ोрдзрди рдж्рд╡ाрд░ा рдЧ्рдпाрд░рд╣ рддрдХ рдмрдв़ाрдИ рдЧрдИ рдеी, рдЬिрд╕рдоें рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдоाрддा-рдкिрддा рдпा рдЕрднिрднाрд╡рдХ рдХो рдпрд╣ рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиे рдХा рдХрд░्рддрд╡्рдп рд╕ौंрдкा рдЧрдпा рдХि рдЙрдирдХे рдЫः рд╕े рдЪौрджрд╣ рд╡рд░्рд╖ рддрдХ рдХे рдмрдЪ्рдЪे рдХो рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рдЕрд╡рд╕рд░ рдк्рд░рджाрди рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
164. рднाрд░рдд рдХे рдорд╣ाрди्рдпाрдпрд╡ाрджी рдХी рдиिрдпुрдХ्рддि рдХौрди рдХрд░рддा рд╣ै
a. рднाрд░рдд рдХे рдоुрдЦ्рдп рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ b. рдХाрдиूрди рдоंрдд्рд░ी
c. рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 76 рдФрд░ 88 рднाрд░рдд рдХे рдорд╣ाрди्рдпाрдпрд╡ाрджी рдХे рд╕ाрде рд╕ंрдмрди्рдзिрдд рд╣ै| рднाрд░рдд рдХे рдорд╣ाрди्рдпाрдпрд╡ाрджी рджेрд╢ рдХा рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдХाрдиूрди рдЕрдзिрдХाрд░ी рд╣ोрддा рд╣ै। рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि, рдорд╣ाрди्рдпाрдпрд╡ाрджी рдХी рдиिрдпुрдХ्рдд рдХрд░рддा рд╣ै|
165. рд▓ोрдХрд╕рднा рдоें рд╕्рдкीрдХрд░ рдХा рдордд рдХ्рдпा рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै
a. рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рдордд b. рдкрд░ोрдХ्рд╖ рдордд
c. рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдордд d. рдз्рд╡рдиि рдордд
рдЙрдд्рддрд░: a. рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рдордд
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд▓ोрдХрд╕рднा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖, рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕рдж рдХे рдиिрдо्рдирд╕рджрди, рд▓ोрдХрд╕рднा рдХा рд╕рднाрдкрддि рдПрд╡ं рдЕрдзिрд╖्рдаाрддा рд╣ोрддा рд╣ै। рд╡рд░्рдд्рддрдоाрди рд▓ोрдХрд╕рднा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рд╢्рд░ी рдУрдо рдмिрд░рд▓ा рд╣ै, рдЬोрдХि рдЕрдкрдиी рдкूрд░्рд╡ाрдзिрдХाрд░ी, рд╕ुрдоिрдд्рд░ा рдорд╣ाрдЬрди рдХे рдмाрдж, рдЗрд╕ рдкрдж рдкрд░ рдЖрд╕ीрди рд╣ैं।
166. рд╕ंрд╡िрдзाрди рдоें рдиिрдо्рди рдкрд░ рдорд╣ाрднिрдпोрдЧ рд▓ाрдиे рдХा рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рдирд╣ीं рд╣ै
a. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि
b. рд░ाрдЬ्рдпрдкाрд▓
c. рднाрд░рдд рдХे рдоुрдЦ्рдп рди्рдпाрдпाрдзीрд╢
d. рдХिрд╕ी рднी рдЙрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХा рдоुрдЦ्рдп рди्рдпाрдпाрдзीрд╢
рдЙрдд्рддрд░: d. рдХिрд╕ी рднी рдЙрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХा рдоुрдЦ्рдп рди्рдпाрдпाрдзीрд╢
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдЬрдм рдХिрд╕ी рдмрдб़े рдЕрдзिрдХाрд░ी рдпा рдк्рд░рд╢ाрд╕рдХ рдкрд░ рд╡िрдзाрдирдоंрдбрд▓ рдХे рд╕рдордХ्рд╖ рдЕрдкрд░ाрдз рдХा рджोрд╖ाрд░ोрдкрдг рд╣ोрддा рд╣ै рддो рдЗрд╕े рдорд╣ाрднिрдпोрдЧ (Impeachment) рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै
167. рдкंрдЪाрдпрддी рд░ाрдЬ рдХो рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдиे рдЕрдкрдиाрдпा рдеा
a. рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢ b. рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢
c. рдЕрд░ुрдгाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рд╣рдоाрд░े рджेрд╢ рдоें 2. 51 рд▓ाрдЦ рдкंрдЪाрдпрддें рд╣ैं, рдЬिрдирдоें 2. 39 рд▓ाрдЦ рдЧ्рд░ाрдо рдкंрдЪाрдпрддें, 6904 рдм्рд▓ॉрдХ рдкंрдЪाрдпрддें рдФрд░ 589 рдЬिрд▓ा рдкंрдЪाрдпрддें рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ैं. рджेрд╢ рдоें 29 рд▓ाрдЦ рд╕े рдЕрдзिрдХ рдкंрдЪाрдпрдд рдк्рд░рддिрдиिрдзि рд╣ैं. рднाрд░рдд рдоें рдкंрдЪाрдпрддी рд░ाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा 24 рдЕрдк्рд░ैрд▓ 1992 рд╕े рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ै।
168. рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдХिрд╕ рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдкाрддрдХाрд▓ рдХा рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рд╣ै
a. 356 b. 360
c. 360 d. рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: a. 356
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рднाрдЧ XVIII рдоें рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 352 рд╕े 360 рддрдХ рдоें рдЖрдкाрддрдХाрд▓ीрди рдЙрдкрдмंрдзों рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै| рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдкाрддрдХाрд▓ рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 352 рдоें рдФрд░ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд╢ाрд╕рди рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 356 рдоें рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
169. рд╕ंрд╕рдж рдХे рдЪुрдиाрд╡ों рдоें рдорддाрдзिрдХाрд░ рдПрдХ рдоूрд▓рднूрдд рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ै
a. рдХाрдиूрдиी рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ै b. рд╕ंрд╡ैрдзाрдиिрдХ рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ै
c. рдХाрдиूрдиी рдЕрдзिрдХाрд░ d. рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЕрдзिрдХाрд░
рдЙрдд्рддрд░: b. рд╕ंрд╡ैрдзाрдиिрдХ рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ै
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдорддाрдзिрдХाрд░ рдПрдХ 'рд╕ांрд╡िрдзिрдХ рдЕрдзिрдХाрд░' (Statutory Right) рд╣ै।
170. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЕрд▓्рдкрд╕ंрдЦ्рдпрдХ рдЖрдпोрдЧ рдХा рдЧрдарди рдХрдм рдХिрдпा рдЧрдпा
a. 1985 рдоें b. 1988 рдоें
c. 1990 рдоें d. рдХोрдИ рднी рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░: b. 1988 рдоें
рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЕрд▓्рдкрд╕ंрдЦ्рдпрдХ рдЖрдпोрдЧ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╕рд╕ंрдж рдХे рдж्рд╡ाрд░ा 1992 рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЕрд▓्рдкрд╕ंрдЦ्рдпрдХ рдЖрдпोрдЧ рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХे рдиिрдпрдорди рдХे рд╕ाрде рд╣ुрдИ рдеी। рд░ाрд╕्рдЯ्рд░ीрдп рдЕрд▓्рдкрд╕ंрдЦ्рдпрдХ рдЖрдпोрдЧ рдХे рдк्рд░рдердо рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рди्рдпाрдпрдоूрд░्рддि рдоोрд╣рдо्рдордж рд╕рд░рджाрд░ рдЕрд▓ी рдЦाрди (1993-1996) рдеे।
Comments
Post a Comment